Kafkasya,  yakın coğrafyamızda yer alan ve jeopolitik,  siyasi, tarihi ve sosyolojik yönüyle son derece önemli bir bölge konumundadır. Sadece coğrafi anlamda değil psikolojik ve  sosyolojik yönüyle de diğer yerlerden ayıran bir coğrafyadır Kafkasya…  Bu bölgede geçmişte gelişen olaylar hem güvenlik hem de birçok nedenden dolayı Türkiye’yi de yakından ilgilendirmiştir ve ilgilendirmeye devam etmektedir. Çünkü Kafkasya’da yer alan devletler arasındaki ilişkiler; bu bölgenin çevre ülkelerinin bu bölgeye yönelik politikaları ve uluslararası alanda yaşanan gelişmeler bu bölgenin güvenliğini, istikrarını ve refahını ciddi şekilde etkilemektir.

Kafkasya coğrafyasının önemli ülkelerinden birisi olan kardeş ülke Azerbaycan, 28 Mayıs 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti olarak kuruldu.  Azerbaycan’ın bağımsızlığı 23 ay sürdü ve 20 Nisan 1920 yılında Sovyet Rusya tarafından işgal edildi. Sovyet Rusya, Halklara özgürlük adı altında Ermenilerin tarihinde de bir ilk olan; Azerbaycan’ın işgal etiği toprakları üzerinde günümüzde de varlığını sürdüren bir devlet kuruldu.  Her zaman Sovyet Rusya’sı tarafından büyük destek gören Ermeniler, hem kuruluş döneminde hem de sonraki dönemlerde Azerbaycan’ın diğer topraklarını da işgal ederek genişleme politikasına yönelmiştir. Ermenistan, tarihin çeşitli dönemlerinde fırsat buldukça Azerbaycan’ın topraklarını alarak devletlerinin sınırlarını genişletmiştir.

Azerbaycan’da Komünist Sovyet hâkimiyeti 1920 yılında kurulduktan hemen sonra Zengezur bölgesi Ermenistan’a verildi. Ayrıca Karabağ’ın dağlık bölgesinde Ermenilere özerklikte tanınmıştır. Fakat Ermenistan bununla yetinmeyerek her fırsatta Azerbaycan’a karşı toprak iddialarını gündeme getirmiştir. 1988 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılması sürecinde yeniden Rus ordusunun büyük desteği ile harekete geçen Ermeniler, bu kez  Azerbaycan’ın Karabağ bölgesine girerek silahsız sivillere acımasızca işkence katliam ve soykırım yapmıştır. Bir Milyon Azerbaycan Türkü’nü kendi ata baba topraklarından sürmüştür.  Azerbaycan topraklarının  %20’sini işgal etmiştir. 30 yıla yakın bir süre Dağlık Karabağ bölgesi ve çevresini işgal altında tutan Ermenistan bu sorunun barışçıl çözümüne ilişkin her türlü öneriye karşı çıkıp yaptıklarıyla yetinmeyerek Azerbaycan’ın diğer bölgelerine yönelik yeni saldırılarda bulunmuştur.

2020 yılının Eylül ayında başlatılan Ermenistan ordusunun savaş hazırlıkları ve bu bağlamda gerçekleştirdiği yeni saldırılar ikinci bir Karabağ savaşının artık kaçınılmaz olduğunu ortaya koymuştur. Ermenistan’ın bu saldırılarına karşı Azerbaycan ordusunun düzenlediği büyük taarruz 44 gün boyunca sürmüştür. Azerbaycan ordusu bu savaşta Ermenistan’ı hiç ummadığı büyük bir hezimete uğratmıştır.  Ermenistan ordusu, sonunda Rusya Azerbaycan Ermenistan tarafından yapılan üçlü antlaşma gereğince teslimiyeti kabul etmek mecburiyetinde kalmıştır.

Sonuç olarak 30 yıllık bu süreçte yaşananlar; Azerbaycan’ın öz toprağını kurtarması inancı her bir Azerbaycanlı için bir onurlu güç dayanağı oldu. Bu onurlu duruşu ve kararlığı özellikle uluslararası devletlerden gelebilecek olumsuz tepkilerin de azalmasını sağladı.

Bu yaklaşık 30 yıllık süreçte Türkiye’nin kardeş Azerbaycan’ın ordusunun gerek eğitimi gerekse yapılanmasında verdiği destekler 2. Karabağ savaşının başarılı olmasında etkili olmuştur. Türkiye’nin “Milli Teknoloji Hamlesi” ile insansız hava araçları olan SİHA’ların yakaladığı başarı hiç kuşku yok ki Azerbaycan’ın Ermenistan’a karşı sahada üstünlüğü sağlamasında son derece belirleyici bir etken oldu.

ürkiye’nin kardeş Azerbaycan ordusuna verdiği gerek askeri eğitim gerekse “Milli Teknoloji Hamlesi” ile ürettiği SİHA’lar,  adeta  Ermenistan’ı  44 günlük ikinci Karabağ savaşında darmadağın etti.  Azerbaycan, savaş meydanında yakaladığı başarıyı masaya da yansıtabilmesi elbette yoğun dinamik bir sürecin sonunda  başarıya ulaştırmıştır. Türkiye’nin hem öncesinde hem de verdiği çeşitli destek ve Azerbaycan askerinin ve Azerbaycan Türklerinin zafere inanmışlığı Azerbaycan’ın 44 gün süren 2. Karabağ savaşında başarılı olması Türk Dünyasını da olumlu etkilemiştir. Bu 2 Türk Devletinin başarısı bütün Türk Dünyası’nın da başarısıdır. Zira bu süreç Türk devletleri arasında daha güçlü bir dayanışma doğurmuştur. Türkiye ve Azerbaycan arasında Zengezur ile Nahcivan üzerinden sağlanacak demir ve kara yolu üzerinden ulaşım yolları anlaşmaya varılan en önemli karardır. Kazanılan bu zafer ile yenilmez denilen Ermenistan ordusunu ezilmesi ve darmadağın edilmesi, Azerbaycan’ın bölgede psikolojik baskısını artırması açısından da çok önemli bir sonuç  doğurmuştur.

Zengezur ve Nahcivan üzerinden açılacak olan ulaşım yolları Türkiye’yi Türk Dünyası’na ve  Türk Dünyasını da Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlayacak olması ekonomik ve ticari anlamda yeni gelişmeler ve Türkiye ve Türk Dünyası’nı güç merkezine dönüştürecektir. Turan Yolu şimdiden Hayırlı olsun. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in dediği gibi:  “30 yıldır konuşuyoruz bir çözüme ulaşamadık. Artık konuşmayacağız; gereğini yapacağız.” dedi ve gereğini yaptı. Artık konuşma dönemi bitmiş gereğini yapma dönemi başlamıştır.

Yaşasın Türkiye Azerbaycan kardeşliği.

Karabağ Bizimdir Karabağ Azerbaycan'dır.