Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2021 yılı bütçe sunumunu gerçekleştirdi. Bundan 18 yıl önce 2002 yılında Türkiye’de başlayan yeni ulaşım ve iletişim çağının yenilenme ve dönüşüm süreciyle devam ettiğini belirten Bakan Karaismailoğlu, bu dönüşümün ulaşım ve haberleşme alanlarında bütünsel kalkınma odaklı mobilite, dijitalleşme ve lojistik dinamikleriyle şekillenen, yeni, etkin ve dünyayı bu coğrafyaya entegre etmeyi hedefleyen iddialı bir sürece işaret ettiğini bildirdi. Daha önce ulaşım ve haberleşme sektörlerindeki temel belirleyicileri “halihazırdaki ihtiyaçlar, beklentiler ve bunların itici gücü olan hedefler” olarak sıraladıklarını aktaran Bakan Karaismailoğlu, “Yeni dönüşüm sürecinde ise açığa çıkmamış ihtiyaçları planlamalarımıza daha fazla dahil edeceğiz. Her çalışmamızı vizyoner bir bakış açısıyla, mobilite, dijitalleşme ve lojistik dinamiklerini dikkate alarak gerçekleştireceğiz” diye konuştu.
Bakanlığının faaliyet alanlarının tümünün Türkiye’nin bütünsel kalkınması için gereken altyapının temel ayaklarını oluşturduğunu söyleyen Bakan Karaismailoğlu, “Bu sorumluluğumuzun farkında olarak, 2003 yılından bu yana ulaşım ve iletişim alanında çok büyük ve önemli projeleri 910.3 milyar TL yatırım yaparak hayata geçirdik. ‘Yol bizi nereye götürürse’ demedik, demiyoruz. Gideceğimiz yolu Türkiye’nin gelecek perspektiflerine göre çizerek, hedeflerimiz doğrultusunda cesur ve kararlı bir tavırla yürüyoruz. Yaptığımız büyük işleri rakamlarla ifade etmek gerekirse, şöyle bir tablo karşımıza çıkıyor: Yatırım harcamalarımızda yüzde 62,1’lik pay ile karayolu birinci sırada yer alıyor. Demiryolunun yatırımlardaki payı 2013 yılında yüzde 33 iken, 2020 yılında bu oran yüzde 47‘ye çıkartıldı. 2020’de yüzde 47 olan demiryolu yatırımı 2023 yılında yüzde 60 olacak” dedi.
Yatırımların daha hızlı tamamlanarak vatandaşların hizmetine sunulabilmesinin kendileri için son derece önemli olduğunu dile getiren Bakan Karaismailoğlu, bu nedenle alternatif finansman kaynaklarını da değerlendirdiklerini kaydederek, “Bunun için özel sektörün dinamizmini de harekete geçirdik. Böylece toplam 214.7 milyar TL’lik kamu-özel iş birliği projesini başlattık. Söz konusu yatırımların yüzde 86’sı tamamlandı. Yapımı devam eden kamu-özel sektör iş birliği projeleri ile birlikte 30.3 milyar TL daha yatırımı ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz. Yatırım portföyümüzde 463 proje var. Bu projelerimizin toplam büyüklüğü 638.2 milyar TL. Bunda yaklaşık 263,5 milyarlık nakdi gerçekleşme sağladık. Bunca titiz ve teknik çalışmayı eş zamanlı sürdürebilmek ve ortaya dev eserler çıkarabilmek için uzmanlaşmış ve geniş bir ekiple çalışıyoruz” şeklinde konuştu.

"Yatırımlarımız sayesinde 2019 yılında 13.4 milyar dolar tasarruf elde ettik”
18 yıl boyunca yatırım, düzenleme ve işletme faaliyetlerini temel politikaları doğrultusunda planladıklarını ve yönettiklerini anlatan Bakan Karaismailoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Bu politikaları ortaya koymak için ise Ulaştırma Ana Planı ve yapılan şuralar ile her zaman ülke yararına bir ortak akıl oluşturmayı sağladık. Tüm paydaşlarımızın deneyiminden ve bilgisinden faydalanma gayreti içinde olduk. Zira Türkiye sadece coğrafi değil tarihsel, sosyal, kültürel ve ekonomik avantajlarıyla dünyanın en kıymetli bölgelerinden biri üzerinde yer alıyor. Bulunduğumuz coğrafyada 1 milyar 603 milyon insanın yaşadığı, 39 trilyon 410 milyar dolar Gayrisafi Milli Hasıla'ya sahip, 8 trilyon 51 milyar dolar ticaret hacmi bulunan 67 ülkeye ulaşabiliyoruz. Bu avantajlar ve fırsatlar bizi daha da çok çalışmaya teşvik ediyor. Çünkü, hepimiz biliyoruz ki ulaştırma ve haberleşme yatırımlarının ekonomik etkileri çok fazla. 2003-2019 yılları arasında yapılan kamu ve KÖİ yatırımlarının yatırım ve faaliyet dönemindeki ekonomik etkileri ile faaliyet dönemindeki tasarruf etkilerinin analizini sizlerle paylaşmak istiyorum. Yatırımlarımızın Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, üretim ve istihdama olan etkilerini hesapladık. Bakanlığımız ile bakanlığımızın bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarının 2003-2019 yılları arasında devlet bütçesi ve kamu-özel işbirliğiyle yaptığı yatırımların toplam tutarı 158 milyar dolar. Yatırımların sektörel dağılımına baktığımızda karayoluna 98.9 milyar dolar, demiryoluna 29 milyar dolar, havayoluna 14.7 milyar dolar, denizyoluna 1.7 milyar dolar ve haberleşmeye 14.4 milyar dolar yatırım gerçekleştirildiğini görüyoruz. Toplam 158.7 milyar dolarlık karayolu, demiryolu, havayolu, denizcilik ve haberleşme yatırımlarının getirilerini görüyoruz. 2003-2019 yılları arasında bu yatırımların Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya toplam 386 milyar dolar ve üretime 818.8 milyar dolarlık etkisi oldu. Bu yatırımların toplam istihdama etkisi de yıllık 703.3 bin kişi olarak gerçekleşti. Yatırımlarımızın ülke ekonomisi için hatırı sayılır bir tasarruf sağladığını da görüyoruz. Yatırımlarımız sayesinde ülkemizin hem beşeri hem de maddi kaynaklarının verimli kullanılması sonucu sadece 2019 yılında 13.4 milyar dolar tasarruf elde ettik.”
Projelerle sadece doğu-batı hattında değil, Karadeniz ve Akdeniz kıyılarının arasında demiryolu ulaşımını katkı sağlar bir hale getirdiklerini anlatan Bakan Karaismailoğlu, “Son 18 yılda demiryollarına toplam 169.2 milyar TL yatırım yaptık. 2009’da Türkiye’yi tanıştırdığımız Yüksek Hızlı Tren hatlarımızın kapsamı sürekli genişliyor. Yeni hat yapımının yanı sıra mevcut konvansiyonel hatları da yeniledik. Elektrifikasyon ve sinyalizasyon çalışmalarına hız verdik. Yerli ve millî sinyalizasyon projesini uygulamaya geçtik. Demiryollarında ilk defa tasarımları millî olan çeken ve çekilen araçları üretmeye başladık. Demiryolunun rekabet gücünü artırmak için lojistik merkezler, yeni iltisak hatları yaptık” ifadelerini kullandı.
Türkiye’yi YHT işletmeciliği ile tanıştırdıklarını belirten Bakan Karaismailoğlu, bin 213 kilometre YHT hattı inşa ettiklerini, konvansiyonel hatları yüzde 6 artırarak 11 bin 590 kilometreye çıkardıklarını ve böylece demiryolu ağının yüzde 17 artışla 12 bin 803 kilometreye ulaştığını vurguladı. Bakan Karaismailoğlu, özellikle uluslararası taşımalarda Bakü-Tiflis-Kars hattında yapılan taşımalarda yüzde 116 artış, İran hattında yapılan taşımalarda yüzde 63 artış ve Avrupa hattındaki taşımalarda yüzde 15 artış beklediklerini söyledi.

"Orta Koridor ve BTK güzergahından yılda bin 500 blok tren işletmeyi ve Çin-Türkiye arasındaki toplam 12 günlük seyir süresini 10 güne düşürmeyi hedefliyoruz"
Türkiye’den geçen ve başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkelerini Avrupa Kıtası'na bağlayan güzergahın bilinen adıyla Orta Koridor olduğunu anımsatan Bakan Karaismailoğlu, “Pekin’den başlıyor. Hazar Denizi’ni geçip, Türkiye’ye geliyor. Buradan da Avrupa’ya ulaşıyor. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının hizmete girmesiyle Çin-Avrupa arasındaki demiryolu yük trafiğinde Orta Koridor'un etkin olarak kullanılması olanağı ortaya çıktı. Orta Koridor üzerinden Çin’in Xi’an şehrinden Çekya’nın Prag şehrine hareket eden Çin-Avrupa arasındaki ilk blok transit konteyner treni 6 Kasım 2019’da Ankara’ya ulaştı. Tren, Bakü-Tiflis-Kars Demir İpek Yolu üzerinden Çin’den Avrupa’ya giden ve Marmaray’ı kullanarak Avrupa’ya ulaşan ilk yük treni olarak tarihe geçti. Çin-Türkiye parkurunu 12 günde, 11 bin 483 kilometrelik toplam parkurunu ise 18 günde tamamladı. İlerleyen yıllarda kuzey hat olarak belirtilen Çin-Rusya üzerinden Avrupa’ya gerçekleşen yıllık 5 bin blok trenin yüzde 30’unun geçişini Türkiye’ye kaydırmak için çalışıyoruz. Orta Koridor ve BTK güzergahından yılda bin 500 blok tren işletmeyi ve Çin-Türkiye arasındaki toplam 12 günlük seyir süresini 10 güne düşürmeyi hedefliyoruz” şeklinde konuştu.
Kars-Tiflis-Bakü demiryolunu 30 Ekim 2017’de işletmeye açtıklarını dile getiren Bakan Karaismailoğlu, başlangıçta yıllık 1 milyon yolcu ve 6,5 milyon ton yük taşıma kapasitesini 2024 yılı sonunda 3 milyon yolcuya ve 20 milyon ton yük taşımaya yükseltmeyi hedeflediklerini anlattı.

"2020 yılı sonunda toplam yolcu sayısında 2019 yılına göre yüzde 36’lık düşüş bekliyoruz"
Covid-19 pandemisi sebebiyle yolcu trenlerinde birçok tedbir aldıklarını bildiren Bakan Karaismailoğlu, “2020 yılı sonunda toplam yolcu sayısında 2019 yılına göre yüzde 36’lık düşüş bekliyoruz. Demiryollarımızda 2020 yılı yük taşıma hedefimiz 35.28 milyon ton. YHT ulaşımını ‘4 destinasyonda 13 il’ ile ülke nüfusunun yüzde 44’üne ulaştırdık. Toplam yolculuk sayısı 55 milyonun üstüne çıktı. Şehir içi raylı sistemler konusunda da Bakanlığımızın yatırımları hepinizin malumu. Bunlardan en önemlisi Asrın Projesi Marmaray, Marmaray’ı 29 Ekim 2013 tarihinde açtık. 63 kilometrelik Gebze-Söğütlüçeşme/Kazlıçeşme-Halkalı arası banliyö hattını da 13 Mart 2019 tarihinde İstanbulluların hizmetine sunduk. Günlük 285 seferle yaklaşık 460 bin kişinin seyahat ettiği bu hattın hizmete alınmasıyla 185 dakikada kat edilebilen mesafe 115 dakikaya indi. Başkentray’da 2018’in Nisan’ında ticari seferler başladı. O tarihten bu yana 29 milyonu aşkın yolcu taşıdık” dedi.
Ulaştırma ve Lojistik Master Planı çalışmaları kapsamında demiryolunun payını ilk etapta yüzde 5’ten yüzde 10’a çıkarmayı hedeflediklerinin altını çizen Bakan Karaismailoğlu, “Bunun yanı sıra taşımacılık maliyetlerinin düşürülmesi için de çalışıyoruz. Demiryollarını ülke geneline yaymak için gece gündüz çalışıyoruz. Elektrifikasyon ve sinyalizasyon çalışmalarına hız verdik. Yeni çeken çekilen araçları yerli ve millî olarak üretiyoruz. İltisak hatları inşa ediyoruz. Üretim merkezlerimizi, limanlarımızı ne kadar iltisak hattı ile bağlarsak, ülkemizin önünü o kadar açacağız” dedi.

"Ankara-Sivas YHT hattının altyapı yapım çalışmalarında yüzde 95 fiziki ilerleme sağladık"
Ulaştırma ve Lojistik Master Plan öngörüleri doğrultusunda projeleri önceliklendirerek, çalışmaları ara vermeden sürdürdüklerini bildiren Bakan Karaismailoğlu, “Ankara-Sivas YHT hattının altyapı yapım çalışmalarında yüzde 95 fiziki ilerleme sağladık. Üstyapıda 712 kilometre ray serimini tamamlandık. Elektromekanik sistem montajları hızla devam ediyor. Balışeyh-Yerköy-Sivas kesiminde yükleme testlerine başladık. En kısa sürede hizmete almak için yoğun çabalarımız sürüyor. Proje tamamlandığında Ankara-Sivas arasındaki demiryolu seyahat süresi, 12’den 2 saate düşecek. Yakıttan, zamandan, çevresel etkilerden tam 10 saat kazanacağız” diye konuştu.

"Ankara-İzmir arasında 14 saat olan demiryolu seyahat süresini 3 saat 30 dakikaya düşüreceğiz"
Ankara-İzmir Hızlı Tren hattının altyapı çalışmalarında yüzde 35 fiziksel ilerleme kaydettiklerini vurgulayan Bakan Karaismailoğlu, “Ankara-İzmir arasında 14 saat olan demiryolu seyahat süresini 3 saat 30 dakikaya düşüreceğiz. Burada da kazancımız 11 saatten fazla. Bittiğinde 525 kilometrelik mesafede yılda yaklaşık 13,5 milyon yolcu ve 90 milyon ton yük taşımayı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.

"Halkalı-Kapıkule arası yolcu seyahat süresini 4 saatten 1 saat 20 dakikaya, yük taşıma süresinin 6 saat 30 dakikadan 2 saat 20 dakikaya düşmesini hedefliyoruz"
Halkalı-Kapıkule Hızlı Tren projesinin İpek Demiryolu güzergahının Türkiye’den geçen bölümünün Avrupa bağlantısını oluşturan en önemli halkalardan birini teşkil ettiğini dile getiren Bakan Karaismailoğlu, şunları aktardı:
“Projeyle Halkalı-Kapıkule (Edirne) arası yolcu seyahat süresini 4 saatten 1 saat 20 dakikaya, yük taşıma süresini ise 6 saat 30 dakikadan 2 saat 20 dakikaya düşmesini hedefliyoruz. Amacımız mevcut hat kapasitesinin de 4 kat artırılması. Proje iki kesimden oluşuyor. 229 kilometrelik Halkalı-Kapıkule projesinin ilk etabı olan 153 kilometre uzunluğundaki Çerkezköy-Kapıkule kesiminin yapımına başladık. Bugün itibarıyla yüzde 13 fiziksel ilerleme sağladık. 76 kilometrelik Halkalı-Çerkezköy kesiminin ise ihale çalışmaları devam ediyor. Ankara-İstanbul YHT hattına bağlantılı olarak 106 kilometre uzunluğundaki Bursa-Yenişehir-Osmaneli arasında 200 km/saat hıza uygun yeni çift hatlı, elektrikli ve sinyalli hızlı tren hattı yapmayı planladık. Bu hat, Bursa ve Bilecik’in sanayi performansını kat be kat artıracak. Bu hızlı tren hattı ile çevre illerdeki otomotiv, makine, madencilik ve kimya sektörlerine hizmet verilecek ve bölgelerdeki imalatların demiryolu ile taşınması sağlanacak. 56 kilometrelik Bursa-Gölbaşı-Yenişehir kesimindeki tünel inşasında yüzde 55, tünel harici işlerde yüzde 71 ilerleme sağladık. Proje tamamlandığında hem Ankara-Bursa hem de Bursa-İstanbul yaklaşık 2 saat 15 dakika olacak. Projenin tamamlanmasıyla 3 milyon Bursalı hızlı tren konforuna ve hızına kavuşacak. Konya-Karaman-Ulukışla Hızlı Tren hattı, Konya - Karaman arasını işletmeciliğe açtık. Karaman - Ulukışla arasında ise altyapı yapım çalışmalarında yüzde 66 fiziki ilerleme sağladık. Hattın açılmasıyla Konya-Adana arası 5 saat 50 dakikadan 2 saat 20 dakikaya düşecek. Toplam 196 kilometre uzunluğunda saatte 200 kilometre hız yapılabilecek Aksaray-Ulukışla-Yenice Hızlı Tren Projesi’ni dış finansman yoluyla tamamlayacağız. Çift hatlı olarak planladığımız projeyle, ana yük koridorunda kuzey-güney aksında ihtiyaç duyulan kapasite temin edilmiş olacak. Mersin’den Gaziantep’e uzanan hızlı tren hattımızda da çalışmalarımız hummalı bir şekilde devam ediyor. 312 kilometrelik uzunluğa sahip projedeki inşaat çalışmalarımız 5 kesimde ilerliyor. 2023 yılında tamamlanması planlanan proje ile Adana ile Gaziantep arasında seyahat süresi 6 saat 23 dakikadan 2 saat 15 dakikaya düşecek. Proje sayesinde özellikle liman kenti Mersin’e ulaşımın kolaylaşması ve taşıma maliyetlerinin düşmesiyle Gaziantep ve bölge üreticilerinin rekabet imkanları daha da güçlenecek. Adapazarı- Gebze- YSS Köprüsü- İstanbul Havalimanı- Halkalı Hızlı Tren projemizin de üzerinde önemle duruyoruz. Türkiye açısından ekonomik anlamda birden fazla kritik değere sahip Yavuz Sultan Selim Köprüsü demiryolu ulaşımıyla iki kıtayı birbirine entegre edecek. Yerköy-Kayseri Hızlı Tren hattımızla 1,5 milyon Kayserili vatandaşımızı YHT hattına dahil etmeyi amaçlıyoruz. Ayrıca proje ile ana yük koridorunda kuzey-güney aksında ihtiyaç duyulan kapasite temin edilecek. Hızlı tren hatlarımızın yanı sıra konvansiyonel hatlarımızda da iyileştirme çalışmalarını aralıksız sürdürüyoruz.”
Demiryolu hatlarının yüzde 45’ini elektrikli hale getirdiklerini anlatan Bakan Karaismailoğlu, “Böylece hem verimliliği artırıyoruz hem de karbondioksit emisyonunu azaltarak çevreye daha duyarlı bir işletmeciliğe geçiyoruz. 2023 yılı sonu hedefimiz elektrikli hat uzunluğumuzu yüzde 77’ye çıkarmak. Öte yandan, demiryolu hatlarımızın yüzde 51’ini sinyalli hale getirdik. Yolcu ve yük taşımacılığında güvenliği ve işletme hızını artırmak için 1613 kilometrede sinyalizasyon çalışmalarına devam ediyoruz. 2023 yılı sonu hedefimizse hatlarımızın yüzde 79’unu sinyalli hale getirmek” dedi.
Mevcut ve orta vadede hizmete alacakları YHT hatlarına taleplerin arttığını söyleyen Bakan Karaismailoğlu, “Bu talebi karşılamak için yeni setler almaya devam ediyoruz. İki tane ilave set daha 2021 ilk çeyreğinde ülkemizde olacak inşallah. Bunun yanı sıra milli tren setlerimizi üretme çalışmalarına devam ediyoruz” diye konuştu.
Bugüne kadar toplam 312.2 kilometre kent içi raylı sistem hattını tamamlayıp vatandaşların hizmetine sunduklarını söyleyen Bakan Karaismailoğlu, “İstanbul, Ankara, Kocaeli ve Antalya’da hayata geçirdiğimiz metrolarla bugüne kadar 874 milyon yolcu taşındı. 270 milyon saat zamandan, 250 bin ton yakıttan tasarruf sağladık. Karbon emisyonunda 138 bin ton azalma sağladık. Kent içi raylı sistemlerin ekonomi ve çevreye de göz ardı edemeyeceğimiz katkıları oluyor. Altı ilde daha yapımı süren 9 projemiz var. Bu projeler bittiğinde ekonomimize 10.8 milyar TL katkı sağlamalarının yanı sıra 142 milyon saat zamandan, 132 bin ton yakıttan tasarruf edeceğiz. Kent içi raylı sistemler sayesinde özellikle büyükşehirlerimizde yaşanan trafik tıkanıklıkları çözülürken, karbon emisyonunda 71 bin ton azalma olacak” ifadelerini kullandı.
Sabiha Gökçen Havalimanı’nı metro hatlarına entegre ettiklerini aktaran Bakan Karaismailoğlu, “Kadıköy - Kartal - Kaynarca raylı sistem hattını 7,4 kilometre uzunluktaki bu hatla Sabiha Gökçen Havalimanı’na bağlayacağız. Yüzde 87 fiziki gerçekleşme kaydettik. Bu projemizi de 2021 yılı sonunda bitirmeyi planlıyoruz” dedi.