Vali Ahmet Kara, Kars, Ağrı, Ardahan ve Iğdır illerinde Bölgesel Rekabet Edebilirliğin Artırılması ve Doğu Anadolu'da Pazar Odaklı Bir Strateji Çerçevesinde Süt Ürünleri Küme Geliştirme Projeleri ile ilgili sorularımızı cevapladı.

              İşte Vali Kara ile yaptığımız o röportaj...

            Hüryurt : Bilindiği gibi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın Bölgesel Rekabet Edebilirlik Programı kapsamında Türkiye genelinde Ana Liste'ye giren 25 projeden ikisinin sahibi  Kars Valiliği. Toplam bütçeleri 3 milyon Avro'dan biraz fazla olan bu projelerin her ikisi de TRA2 bölgesindeki dört ili ; Kars, Ardahan, Iğdır ve Ağrı'yı kapsıyor. Yani bunlar Kars Valiliği'nin projeleri ancak bu kaynak sadece Kars'ta kullanılamayacak. Birisi bölgedeki 4 ilin rekabet gücünü geliştirmeyi, diğeri de yine bu dört ildeki süt ürünleri sektöründe kümelenmeyi konu alan bu iki projeye ilişkin bir takım duyumlarımız var. Bunların doğru olup olmadığını ve bu projede diğer merak edilenleri sizden öğrenmek istiyoruz.

            -Bu projelerin içeriğinde neler vardır,  hangi faaliyetler yer almaktadır? Kars'a ve TRA2 bölgesine ne tür yararlar sağlayacaktır?

            Vali Kara : Bu iki projenin onaylandığı doğrudur. Yalnız onaylanan ve yapılmış olan herhangi bir proje yok. Sadece sizin tarifinizle ve anlattığınız şekilde bütün bilgiler doğru, “proje tanımlama belgesi” onaylandı.

            Proje somut olarak neyi kapsıyor, ne yapılması gerekli henüz belli değil. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile istişare halindeyiz. Bizden ihtiyaç analizini belirlememizi istiyorlar. Yani bize diyorlar ki ; ne yapılacaksa Kars'ta, onun yol haritasını, yapılabilecekler ihtiyaç listesini bildirin, biz de ona göre size yol gösterelim. Şimdilik net hiçbir şey yok. Bir toplantı yapılmış Vali Yardımcısının başkanlığında durum bundan ibarettir. Bu toplantının mahiyeti ise şu şekildedir ; Kars'ta hayvancılığın gelişmesi için neler yapılabilir. Soğutma sistemleri için şunlar alınabilir. Tarım Müdürlüğü'nün laboratuarı bazı tahlilleri de yapacak şekilde daha elverişli hale getirilebilir. Süt depolama tesisi kurulabilir, peynir çeşitlendirilebilir. Daha henüz bu aşamadayız, yoksa kimsenin yaptığı bir proje yok ortada. “Proje tanımlama belgesi” onaylanmıştır. Yani onaylanan dört sayfalık bir metindir. Diyorlar ki ; bu kağıtta yazdığınız şeyler güzel şeylerdir, onayladık. Şimdi lütfen somutlaştırın. Biz şu anda somutlaştırma aşmasındayız. Şimdi biz bu projeyi somutlaştıracağız. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan bu projenin biran önce somutlaşması için bir ekip istedik. Ekip buraya gelecek yerinde bir inceleme yapıp projeyi somutlaştıracak. Yani projenin kalması diye bir durum söz konusu değildir.

            Hüryurt : Bu projelerin beşer  sahifelik  proje tanımlama dökümanları, duyduğumuz kadarıyla Kars Milli Eğitim İl Müdürlüğü'nde görevli iki personel tarafından hazırlandığı halde, bu projelere ilişkin bir danışmanlık firmasına 15 bin TL ödeme yapıldığı söyleniyor. Bu söylenti doğru mudur?

            Vali Kara : Hayır, bu söylenti tamamiyle yalandır. Kars  Milli Eğitim İl Müdürlüğü'nde görevli iki bayan personelimiz bu projeyi yazmamışlardır, sadece projenin daktilografisini yapmışlardır. Projeyi yazan firmaya proje onaylandığı takdirde 15 bin lira ödeneceği taahhüt edilmiş, projenin hayata geçirilmesi için o paranın ödenmesi gerekiyordu, biz de doğrudur parayı ödedik. Projenin daktilografisini yapan bayan personellerin bu projeyi yazmaları da mümkün değildir, kendileri de yazmamış, temize geçmişlerdir. Projeyi temize geçtikleri için, kendileri yalnızca projeyi anlatabiliyorlar. Bütün toplantılarımıza da kendilerini davet ettik.

            Hüryurt : Projelere ilişkin olarak henüz ;

            -Proje ekiplerinin ve yürütücülerinin belli olmadığı,

            -Başlangıçta hazırlanmış olan Proje Tanımlama Dökümanı dışında detaylı ve güncel bir proje metni oluşturulmadığı,

            -Detaylı Proje bütçelerinin hazırlanmadığı ve ek bütçe talebi yapılamadığı,

            -Bu işlerin zamanında yapılmadığı için projenin ana listeden düşebileceği söyleniyor bunlar doğru mudur?

            Vali Kara : Proje kapsamında AB fonundan faydalanırken, belirli şartlar da konulmuştur. Biz bir haftadır bu konuları tartışıyoruz. Diyorlar            ki ; bu projenin yürütücüsü ticari amaç gütmeyen bir kurum olacak. Ticari amaç gütmeden bir tesis nasıl kurulur? Belki bu Avrupa Birliği mevzuatında mümkün ; ama bizim mevzuatımızda mümkün görünmüyor. Bundan dolayı da oldukça endişeli yim. Şimdi Kars Süt Üreticileri Derneği (KARSÜD)  geldi diyor ki ; bu projeyi biz yönetelim. KARSİAD diyor ; biz yönetelim. Ben bu projeyi KARSÜD'e nasıl vereceğim. Dernek kâr amacı gütmez, kâr amacı gütmeyen biri ticareti nasıl yapar. Ticari bir faaliyete 3 milyon Avro’yu nasıl harcar. Bu projenin böyle bir de sıkıntısı var. Diyor ki ; kâr amacı güden bir kuruluşa verilemez. O zaman bu                     projeyi ; ya dernek, ya vakıf yada Kars Valiliği yürütecek. Bu projeyi en son valiliğin yürütmesine karar verdim ; çünkü bizim mevzuatımızla Avrupa Birliği'nin mevzuatı arasında çok fark var. Sıkıntımız, Kars Valiliği hangi birimi ile yürütecek bu projeyi. Valiliğimizin sanayi ile ilgili işlerini ; Sanayi Müdürlüğü, eğitim ile ilgili işlerini Milli Eğitim Müdürlüğü, belediye ile ilgili işlerini Belediye Başkanlığı ve çeşitli kurumlar yürütüyor. Valiliğin elinde ayrı bir proje yürütecek birim yok ; ama Avrupa'da muhtemelen var. Onun için denmiş ki Valilik yürütsün. Avrupa Birliği Valiliğin yürütmesine sıcak bakıyor. Şimdi o açıdan bu projeyi muhtemelen Valiliğin başında olduğu İl Özel İdaresi'ne vereceğiz. Şimdiki düşüncemiz bu. Özel İdare Valiliğin tüzel kişiliğini temsil ediyor. Dolayısıyla projeyi Özel İdare ile yürüteceğiz ; ama Sanayi Bakanlığı ile görüşüldükten sonra projelerimiz hayata geçecek. Projelerimizin biri 2 milyon Avro, diğeri 1 milyon Avro. Yani toplam 7 milyon TL civarında çok önemli bir para. Projeyi kâr amacı gütmeyen bir kuruluşa vermenin yanı sıra Avrupa Birliği'nin şartlarından bir diğeri de, Avrupa Birliği'nin belirlediği bir danışmanlık firmasına proje bedelinin %25'ini yani 500 bin Avro’sunu bu firmaya ödeyeceğiz. Beni en çok düşündüren konulardan biri de budur.  Bu proje böylesine enteresan bir projedir. Şimdi biz kâr amacı gütmeden bu projeyi nasıl yürüteceğiz, onun çözümü için uğraşıyoruz. Bu proje ile Eski Süt Fabrikamızın yeniden ayağa kaldırılmasını teklif ettik onu da kabul etmediler.

            Hüryurt : Sayın Valim ; Bundan sonraki süreçte bu projelere ilişkin ne gibi çalışmalar yapılacaktır?  Bu konuda diğer kurumlarla işbirliği yapılacak mıdır? Örneğin Kafkas Üniversitesi’ndeki uzmanlardan, kalkınma konusunda faaliyet gösteren STK’lardan yararlanmayı ve işbirliği yapmayı düşünüyor musunuz? İlde bu projeler konusunda oluşmuş deneyim ve birikim nasıl             değerlendirilecektir?

            Vali Kara : Kafkas Üniversitesi'nden yararlanılmaz mı ? Elbette ki yararlanılır; Projenin bir kısmı da eğitim zaten. Eğitim boyutu olduğu zaman tabi ki Kafkas Üniversitemizden yararlanacağız.