Yılın her mevsiminde bir başkadır Anı, ne zaman gitseniz başka bir duygu yaşarsınız. İlkbahardayükseklere çıkınca yaylaların, otlakların ve dağların yeşil odaklı mükemmel ahengiyle gözleriniz bayrameder, Sonbaharda altın sarısına dönüşür bitki örtüsü. Bostanlar Vadisindeki toprak patikalarda yürüyen misafirler, aniden karşılarına çıkan tuhaf şekilli oluşumları ve mağaraları heyecanla birbirlerine gösterirler. Mevsiminde gittiyseniz eğer, Dere boyunca vadi de yürürken kuş seslerini dinlemeye doyamayacaksınız. Yorulduğunuz yerlerde kısa molalar verip ayaklarınızı derenin serin suyuyla buluşturun. Yol boyunca göreceğiniz irili ufaklı yüzlerce mağara da mola vermek ve serinlemek için ideal. Mağaraların içinde oturun ve hayal edin. Bir zamanlar, kimler, nasıl bir hayat sürüyordu? Savaşlar, ibadetler, hayatta kalma mücadelesi... Belki de bizden çok ileride bir medeniyetin içindeydiler. İşte tüm bunları düşünürken vadinin gerçek derinliğini ve gizemini kavrayabiliyorsunuz. Kışın Anı'ya kar yağdığında, masalsı bir sessizlik örtülür şehre. Manuçahr camii penceresinden Arpaçay nehri ve köprü manzarasının büyüleyici etkisi eve döndükten yıllar sonra bile hafızanızdan silinmeyecektir. Her gidişimde zihnimde yeni hikâyeler uyandıran bu masal diyarı. Bilmem ki nasıl anlatsam bu şehri. Her nereye bakasınız tarih fışkıran bir kent. Hep şunu düşünmüşümdür, acaba misafirlerimiz bir gün bostanlar deresi vadisine inip, Kapadokya’nın eski sakinlerin yaşadığı   Milattan önceki kiliseleri,şapelleri,güvercinliklerimanastırları,Deve hanını, Katakompları, loculusları, Spilosları, yerleşim yerlerini ve yılkı atlarını, de görecekler mi? 

“Hayat bir kitaptır ve gezip görmeyenler hep aynı sayfayı okur.” St. Agustine 

Sonsuz karanlığın hüküm sürdüğü, deliklerin bir labirent gibi açıldığı yeraltı Anı'sının dar ve geniş deliklerinden dileyenlere rehberlik ederim.

KATAKOMP:   İlk Hıristiyanların yer altına yaptıkları yer altı mezarları 

LOCULUS:Katakomp içinde yer alan niş biçiminde mezar hücresi. Küçük boşluk;

SPİLOS :dua nişi ve mezar odaları. Spilos ölen ruha dualar edilen kare yuvarlak veya  dikdörtgen oymalardır. Genellikle yüzey kayalara yapılır.  

Yıldırım Öztürkkan