“  Ehl-i İslâm olan  eşitsin bilsin,

Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana.

İstersen Uruset ne ki var gelsin,

Can sağ iken yurt vermeyiz düşmana.  “

                                     Çıldırlı Âşık Şenlik

Bir şehrin düşman işgâlinden kurtuluşu, o şehrin doğum günüdür.

Yedi bölgenin, en renkli ve en şanslı coğrafyalarından biridir Kars. Tarımsal çeşitliliği, tarihi, kültürel zenginlikleri, kış ve dinî turizm potansiyelinin yanı sıra; ilk cumhuriyetin kucaklayıcısı, Anadolu’nun Türkleşmesinde kilit noktası olması; Mareşal Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ ü  “  Hoş gelişler ola Mustafa Kemal Paşa  “ türküsü ve oyunuyla karşılamış, Doğu’nun Fatihi Kâzım Karabekir Paşa ile şairin ifâdesiyle :

            “  Kırk yıl anayurda kalmıştın hasret,

                Moskov’un zulmüyle inledi millet,

                Türkiye’de ilk zafer Nusret,

                Senin kurtuluşun şanınla Kars’ım.  “

Kars’ın esâret gömleğini parçalamıştır Kâzım Karabekir Paşa.

Yüksek öğrenim seviyesiyle, Kars için en büyük sermayenin eğitilmiş gençlik olduğunun şuurundadır Kafkas Üniversitesi. Kendisine misyon edinmiştir, bilim yolunda ışık olmayı Kafkas Üniversitesi.

1064’te Başbuğ Sultan Mehmet Alparslan komutasındaki Selçuklu ordusu, Anadolu’nun kapısını Türk anahtarıyla açarak, 1071’de gerçekleşecek olan Malazgirt Meydan Muharebesi’nin zeminini hazırlamıştır. Bizans İmparatorluğu’nun Doğu Kalesi idi Anı. Başbuğ Sultan Mehmet Alparslan, Anı’ya Türk mührünü vurarak, Kars’ın ilk kurtuluşunu gerçekleştirmiştir. Abbasî Halifesi tarafından   “  Fetihlerin Babası  “ unvanı verilmişti, Anı’nın fethini gerçekleştiren komutana.

Kars, bir başkenttir. Bagratlı Krallığı’na, Cenûb-u Garbî Kafkas Hükûmeti ve Güney-Batı Kafkasya Cumhuriyeti’ne başkentlik yapmıştır.

Mustafa Kemal, 20 Eylül 1920 tarihli şifreli bir mesajla Kâzım Karabekir Paşa’ya taarruz emrini iletti. Doğu’nun Fatihi, emri büyük bir disiplin içerisinde uygulamaya soktu. 30 Ekim 1920’de Türk  Silahlı Kuvvetleri tarafından alındı Kars. Kars’ın, Türk Millî Mücadelesi’nde gösterdiği fedâkârlıktan dolayı  “  GAZİ  “  unvanı verildi; ancak bu unvan bir madalya ile kâğıt üzerinde kaldı. Kars hâlâ dört sesten oluşan  “  K. A. R. S.  “ ismiyle varlığını gösteriyor. Unvanlı, unvansız olarak. Ne de yakışır  “  GAZİLİK  “  Kars’a.

Hatta; Antep  “  Gazi  “, Maraş  “ Kahraman  “, Urfa “  Şanlı  “ unvanlarını gururla kullanırken, Kars, onlara hayranlıkla bakmakta.

1921 yılında yapılan Kars ve Moskova Antlaşmaları ile yeni sınırlarına kavuşmuştur Kars.

Yıl 1919…

Mayıs’ın  on dokuzu.

Bir gemi yanaşır Samsun’a. Gemi, Türk milletinin kalbini taşımakta. Bu kalp ilham olur Cahit Külebi’ye :

            “  ………………………………………….

                Bir gemi yanaştı Samsun’a sabaha karşı

                Selâm durdu kayığı, çaparı, takası,

                Selâm durdu tayfası.

                Bir duman tüterdi tüterdi bu geminin bacasından bir duman

                Duman değildi bu !

                Memleketin uçup giden kaygılarıydı.

                Samsun Limanı’na bu gemiden atılan

                Demir değil !

                Sarılan anayurda

                Kemal Paşa’nın kollarıydı.

                Selâm vererek Anadolu çocuklarına

                Çıkarken yüce komutan,

                Karadeniz’in halini görmeliydi.  “

Ata babalarımız; yanmış, yıkılmış ve paylaşılmış bir İmparatorluktan, mazlum milletlere örnek teşkil edecek Millî Kurtuluş Savaşı vererek bu Cumhuriyeti kurdular. Serhat Şehrimiz Kars’ta Millî Mücadele ruhunun canlandığı, Millî Mücadele ateşinin ilk yandığı kardan adamın diyârıdır.

Türk Kurtuluş Savaşı’nın eşsiz kahramanları; yurdun her yerinde baş gösteren açlığa, kıtlık ve yoksulluğa, cephanesizliğe, her türlü imkânsızlığa rağmen direndiler, savaştılar ve canları pahasına bugün hür ve bağımsız bir hayat sürülen aziz vatanı bizlere emânet bıraktılar.

Yurdun her köşesinde, millî bir kahramanlık destanına dönüşen bu mücadelenin en çetin sahnelerinden biri de Kars topraklarında verilmiştir. Esir olmaktansa, ölmeyi tercih eden bu milletin, hürriyet ve bağımsızlık aşkının, sarsılmaz irâde ve direniş ruhunun karşısında hiçbir güç duramamıştır. Mareşal Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün  Türkiye Cumhuriyeti’ni emânet ettiği gençlerimizin de en iyi şekilde öğrenmesi, bunu en iyi şekilde sahiplenerek, aynı inanç ve kararlılıkla gelecek nesillere aktarılması konusunda hepimize büyük vazifeler düşüyor. Bu topraklar üzerinde yaşayan herkes, her günü 30 Ekim 1920 ruhuyla yaşamalı; Kars’ı, vatanımızı ve milletimizi aydınlık günlere ulaştırma gayesiyle çalışmalı, üzerine aldığı her türlü vazife ve misyonu, bu vatanı miras olarak bırakan ata babalarımıza lâyık bir şekilde yerine getirmelidir. Mareşal Gazi Mustafa Kemal             ATATÜRK’ün bize güvendiği gibi, bizim de çocuklarımıza ve gençlerimize güvenimiz tamdır. Bu şanlı, şerefli tarihimizle övünüyoruz. Doksan altı yıl öncesinin ruhuyla; devletine, Cumhuriyetine, demokrasisine, bayrağına sahip çıkan Kars ve Kars’ın gönülden bağlı olduğu Türk milleti var. Aziz milletimizle ne kadar gurur duysak azdır.

Karslı olmak da Karslı kalmak da zordur. Ebû’l Hasân-ı Harakânî ruhlu Kars, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında; köylüsüyle, şehirlisiyle, kadınıyla, erkeğiyle, genciyle, yaşlısıyla vatanın  bağımsızlığı için birleşildiğinde nasıl bir gücün ortaya çıkacağını göstermiştir. İşgâller sırasında yazılan destansı mücadeleler, bu topraklardaki manevî mirasımız geleceğe umutla bakmamamızı sağlamaktadır. Kadınıyla erkeğiyle, genciyle yaşlısıyla tek vücut olduk. İşte şimdi de ihtiyacımız olan şey birlik ve beraberliğimizi muhafaza ederek, tek vücut olmaktır. Gayemiz, Cumhuriyetin kazanımlarını  “  Cumhuriyetimizin Yüzüncü  “ ,  “  Cumhuriyetimizin İki Yüzüncü “ yıllarına taşıyarak herkesin daha mutlu ve huzurlu olduğu bir Kars ve Türkiye ortaya koymak olmalıdır. Birbirimize sahip çıkmalı, kardeşlik hukukumuzu geliştirmeli ve huzur ortamı sağlamalıyız; çünkü karanlıkla mücadele etmenin yolu daha fazla aydınlıktan geçiyor.           

“  Kar  “ ı ve ayazı iliklerinde ısıtan, Kars’ı ve Kars Kalesi’ni mısralarına sarıp, sazını sözlerine yâren eden Karahanlı Âşık Murat Yıldız’a bırakalım.

                                    KARS’IN  KALESİ

            Zümrüttür toprağı, cevherdir taşı,

            Mücevher yakuttur Kalesi Kars’ın.

            Zaferen sırmalı, ğeddi nakışı,

            Hoş zevk ü ziynettir Kalesi Kars’ın.

            Ay yıldızlı, al bayrağın dalgası,

            Güneşten ziyalı, göklerin süsü,

            Şehitler yığ(ı)nağı, elvan türbesi,

            Sanarsan cennettir, Kalesi Kars’ın.

            Ser çekip semaya, dayanıp arşa,

            Makaslı topları, verip baş başa,

            Tarihler boyunca, girmiş savaşa,

            Cihanda şöhrettir,Kalesi Kars’ın.

            Sırrı nihayetsiz, gör ki neler var,

            Her yanı muhakkim, çelik tunç siper,

            Nöbette, mevzide kahraman erler,

            Alınmaz kuvvettir, Kalesi Kars’ın.

             Kaleye ser vermiş, nice yiğitler,

            Nice bin kelleler, nice meyitler,

            Nice evliyâlar, nice şehitler,

            Ölmez hürriyettir, Kalesi Kars’ın.

            Selçuklu Türkleri plan çizdiler,

            Euzü besmeleyle, temel kazdılar,

            Bin altmış dörtte, tarih yazdılar,

            Tarihte ispattır Kalesi Kars’ın.

            Murat Yıldız söyler, şiirde seni,

            Kahraman Türklerin, şöhreti şanı,

            Ordusu mızrabı, kılıç kalkanı,

            Bir millî servettir, Kalesi Kars’ın.

Bir şehrin, düşman işgâlinden kurtuluşu o şehrin doğum günüdür.

Doğum günün kutlu olsun KARS.

Yağmış olsaydı eğer kar, kardan adamdan yapılmış doğum günü pastası yakışırdı sana KARS.

Millî Mücadele Meşâlesinin yakıldığı Kars’ın düşman işgâlinden  kurtuluşunun “  Doksan Altıncı “  yıl dönümünü büyük bir gururla kutluyor, başta Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve mimarı Mareşal Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, Kâzım Karabekir Paşa ve silah arkadaşlarını, Kars’ın ve Anadolu topraklarının kurtuluş mücadelesi, bölünmez bütünlüğü uğrunda bugüne kadar kaybettiğimiz şehitlerimizi rahmetle, gazilerimizi minnetle yâd ediyoruz.