Kars Digor Ziraat Odası Başkanı İsmet Hagi, 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü münasebetiyle Ağrı’da yapılan toplantıda Karslı çiftçiler adına söz alarak hem bölgenin ve çiftçilerin sorunlarını dile getirdi hem de yapılması gerekenler ile beklentileri sıraladı.

14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü Bakan Yardımcısı Mehmet Daniş, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağrı Valisi Musa Işın’ın yanı sıra bir çok bürokrat, çeşitli il ve ilçelerden gelen Ziraat Odaları Başkanları ve birçok çiftçinin katılımıyla kutlandı.

Genel Başkan Bayraktar’ın ülke geneli tarım ve hayvancılık sorun ve önerilerine değinirken bölgede tarım ve hayvancılıkta yaşanan sorunları da Kars İl Koordinasyon Başkanı İsmet Hagi dile getirdi.

Hagi, Doğu Anadolu Bölgesinin sorunlarını maddeler halinde dile getirerek bölgeye dikkat çekmeye çalıştı. 2016 yılında yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin resmi gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararında toprak analizi desteklemelerine yer verilmediğini hatırlatan Hagi, toprak analizi desteklemelerinin devam edilmesini talep ettiklerini belirtti.

Bölgede tarım ve hayvancılık için yapımı süren barajların biran önce bitirilmesi gerektiğine de dikkat çeken Hagi şu önemli konulara değindi:

1-Ülkemiz besicilik materyalinin %50 sini Kars-Ardahan-Iğdır-Erzurum-Ağrı illeri oluşturmaktadır. Bu illerimizde her köyün yaylası-merası bulunmaktadır. Bu amaçla bu şehirlerin bulunduğu bölgenin hayvancılık pilot bölgesi olması gerekir. Örneğin; Marmara sanayi, Karadeniz çay ve fındıkla özdeşleşmiş. Bu bölgede sosyal ekonomik kalkınma amacıyla diğer bölgelere verilen desteğin en az iki katının verilerek bölgede illerin cazibe merkezine dönüşmesi gerekir.

2-Hayvan hastalıklarında ve küpeleme çalışmalarında Serbest Veteriner Hekimlerin daha aktif olarak çalışması sağlanmalıdır.

3-Gerek bitkisel gerek hayvansal üretimde yeni personel yani tecrübesiz personel nedeniyle sıkıntılar yaşanmaktadır.  Doğu bölgesine deneyimli personellerin  gönderilmesini talep ediyoruz.

4-Bölgede tarım ve hayvancılık için yapımı süren barajların biran önce bitirilmesi gerekmektedir.

5-Hayvanlarda küpe sıkıntısı yaşanmaktadır. En kısa sürede çipli sisteme geçiş yapılması gerekmektedir. Hayvan küpeleme işlemlerini İl İlçe Müdürlüklerinin değil, birliklerin yapmasının daha  uygun olacağının kanaatindeyiz.

6-Uzun yıllardır hayvancılık şurası yapılmamıştır. Bu amaçla hayvancılık strateji planı hazırlanması için özel sektör ve devletin bir araya gelerek toplantı yapmasının daha sağlıklı olacağını düşünüyoruz.

7-Et ve hayvan ithalatı hayvan yetiştiricilerini olumsuz etkilemektedir. Et ve süt fiyatları üzerinde kontrol mekanizmaları oluşturulmalı ve denetlemeleri yapılmalıdır. Gerekli olduğu durumlarda devletin alıcı olarak pazara müdahale etmesi gereklidir.

8-Üretimin artırılması için ıslah çalışmalarının yapılması önemlidir. Islah çalışmalarının başarılı olmasıyla damızlık ithalatı azalacaktır. Damızlık ihtiyaçlarını sağlamak için düvelere hibe desteği verilmelidir.

9-Süt sığırcılığında gerekli destekler verilmelidir. İlimizde 50’den fazla  süt fabrikası bulunmaktadır. Ancak sütün yeterince üretilememesinden tam kapasite ile çalışmamaktadır. Köylerde süt sığırcılığı kooperatifleri kurulmalı, simental , montofon ve kültür ırkları çeşitliliği yöreden tedarik edilerek hak eden işletmelere 25 büyükbaş süt sığırı %50 teşvikli verilmeli ve verilen hayvanların pasaportlarına 5 yılı satılamaz ibaresi koyulmalıdır.

10-Soğuk süt zincirin oluşturulması için birliklere destek verilmelidir. Süt fiyatlarında istikrar için Okul Sütü Projesinin devamı gereklidir.

11-Pazardaki daralmadan kaynaklı sezonda üretilen ürünün yaklaşık %45’i hala depolarda bulunmaktadır. Süt ve süt ürünlerinde KDV oranının düşürülmesi, İl müdürlüğümüz bünyesindeki laboratuvarın güçlendirilmesi ve hizmet bedellerinin makul fiyatlarda olması, yerel geleneksel ürünlerin pazarlamasında rafta satışını kolaylaştırıcı yasal zeminlerin oluşturulması gerekmektedir.

12-Yem bitkisi destekleme miktarının artırılması yine ilimiz için önem arz etmektedir.

13-Toprak Mahsülleri Ofisinde ekimlik tohum çeşitliliği yoktur. İlimizdeki Toprak Mahsülleri Ofisi sadece fındık ve pirinç satmaktadır. Üretilen tohumların alım satımına bir an evvel başlanmalıdır.

14-Veterinerlik fakültesinde arıcılık hususunda eğitimlerin artırılması ve Bakanlığımız tarafından düzenlenen arıcılık ile ilgili kursların artırılması ilimiz için önemlidir.

15-Arıcılık birlikleri AKS ve İşletme Tescil Belgesi gibi işleri yapabilecek güce sahiptir. Diğer hayvancılık birliklerinde olduğu gibi tüm yetkilerinin Arıcılık birliklerine verilmesini talep ediyoruz. Ayrıca, arıcılıkla ilgili kanun çıkarılması da gereklidir. Arıcılıkta  Kars ve Iğdır’ın izole bölge çerçevesine alınması gerekmektedir.

16-Gerek DAP gerekse TKDK tarafından ahır yapımına destek verilmesine rağmen gerek evrak gerek prosedürlerin ağır olması nedeniyle küçük aile işletmelerinin ahırlarını modernize edebilmeleri için mevzuat hafifletilmeli.

17-Prefabrik koyun ağılları için  destek verilmelidir.

18-Uygulamadaki yasal mevzuat, ham madde dışında üreticiye ek maliyetler getirmekte, kayıtların tutulması, zorunlu testler, ek kalite belgelerinin alınması, KDV oranının yüksekliği ulusal marketlerde ambalajlı ürün zorunluluğu gibi nedenlerden dolayı küçük ölçekli işletmeler rekabette büyük işletmelerle baş etmekte zorlanmaktadır.

19-Geleneksel yerel peynir üretimi yapan işletmelerimiz mevzuatta büyük ölçekli işletmelerle aynı şekilde değerlendirilmekte, bu da küçük ölçekli işletmelerin onay belgesi alamadan kapanmasına neden olmaktadır. Yerel geleneksel ürünlerin tanımlanması ve tarifinin yapılması, sanayi üretimi peynirlerle geleneksel ürünler arasında mevzuatta ayırım yapılması,  yerel ürünlerde etiket bilgilerinin ‘besin bilgilendirme, gelenekselde standart yağ protein vs’ belirlenmesinde kolaylık gösterilmesi gerekmektedir. Ayrıca, yöresel ürünlerin ambalaj zorunluluğunun kaldırılması,  raflarda geleneksel şekilde satışına izin verilmesi,  peynirlerin olgunlaştırılmasında deri, ahşap, kap (fıçı, sandık) ve raflar, kuzu işkembesi kullanımına izin verilmesini istiyoruz.

20-İlde ve bölgede yapılan meraya dayalı yetiştiricilikte eğitimli çoban ihtiyacı önemli bir sorundur. Aynı şekilde modern işletmelerde çalışacak ara elaman eksikliği de bulunmaktadır. Mera ıslah programlarının geliştirilmesine destek verilmelidir. Mera otlatma planlarının yapılması ve bu planların uygulanması mera ıslahı açısından önem arz etmektedir. Meraya bağlı yetiştiricilikte hayvanların meraya gidiş ve gelişlerde uzun mesafeler yürümesi süt kaybına neden olmaktadır.

21-Bu nedenle meraların imara açılmasının engellenmesi büyük önem taşımaktadır.

22-Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma (ÇATAK) projesinde ilimize 10.000 dönüm alan tahsis edilmiştir.   Bu kapsamda, tarıma elverişli olmayan taşlı tarlalarda taşlar temizlenerek tarıma kazandırılmaktadır.  ÇATAK projesi kapsamında ilimize ayrılan proje alanın artırılmasını istiyoruz.

23-Ziraat bankasının kredilerinden ilimiz çiftçisi yeterince yararlanamıyor. Eski borçlu çiftçilerin kefillik sebebiyle kredi alamama sorunları çözülmeli, 1800 üreticiyi ilgilendiren bu konuda 2007’de olduğu gibi bir çözüm getirilmelidir.

24-Doğu Anadolu’da 1991 yılında kaldırılan Doğu teşvik priminin ve makine-ekipman desteğinin tekrar uygulanmasını istiyoruz.

25-Son olarak 2016 yılında yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin resmi gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararında toprak analizi desteklemelerine yer verilmemiştir. Toprak analizi desteklemelerinin devam edilmesini talep ediyoruz.