Burada konuşan Azerbaycan’ın Kars Başkonsolosu Ayhan Süleymanov, ‘’Bu soykırım insanlığın en dehşetli olaylarından birisi olmuştur’’ dedi.

Süleymanov, 1992 yılında bundan 20 yıl önce 25 Şubatı 26 Şubata bağlayan gece Ermenilerin Dağlık Karabağ’da 366. Rus ordusunun yardımıyla Hocalıya hücuma geçtiğini ve Hocalıyı işgal etmekle beraber tarihte çok görülmemiş vahşi bir soykırım yaptığını söyledi.

O zaman Hocalı şehrinin abluka altında olduğunu ve Azerbaycan’dan hiçbir iletişim olmadığını belirten Süleymanov, ‘’Kadın, çocuk, yaşlı demeden herkesi katlettiler.  Ermeni işgalci güçler halka çok acımasız davrandılar. Bu olaylar sonucunda 613 kişi öldürülmüştür. Bunların içinde 106 kadın ve 83 çocuk öldürülmüş, 8 aile tamamen katledilmiştir. 25 çocuk, her iki ebeveynini, 130 çocuk da bir ebeveynini kaybetmiştir. Bin 275 silahsız insan esir alınmıştır. 150 kişiden de şuana kadar hiçbir haber alınamıyor. Bu soykırım insanlığın en dehşetli olaylarından birisi olmuştur. Bütün bunlar Ermeniler tarafından hususi amaçlı ve akıla gelmez vahşilikle hayata geçirilmiştir. Ermeniler sağ kalan insanlar üzerinde aşağılayıcı hareketler hayata geçirmişlerdir. İnsanların başının derisini soymuş, diğer organlarını kesmiş, çocukların gözlerini çıkarmış ve kadınların karınlarını yarmışlardır’’ diye konuştu.

Hocalı soykırımında yasaklanmış silahlardan istifade edildiğini ifade eden Süleymanov, şöyle konuştu: ‘’Bu olayları sadece Azerbaycan gazetecileri değil dünyanın her yerinden Türkiye Cumhuriyetinden, Rusya’dan, Fransa’dan olan gazetecilerde olayları görüp çekmişlerdi. Ermeni basın mensuplarının kendileri bile bunları itiraf etmiştir. Hatta Karabağ olaylarına katılan, Ermenilerin en çok sevdiği ideoloji adamlarından biri şair-yazar Zori Balayan “Ruhumuzun Uyanışı” adlı kitabında 1992 senesi 26 Şubat tarihinde Hocalıda yaptıkları soykırım hakkında şöyle demiştir: “Biz Haçaturla ele geçirdiğimiz eve girerken askerlerimiz 13 yaşında ki bir Türk çocuğunu pencereye çivilemişlerdi. Türk çocuğu çok bağırmasın diye Haçatur çocuğun annesinin kesilmiş göğsünü onun ağzına soktu. Daha sonra 13 yaşında ki Türk’ün başından, göğsünden ve karnından derisini soydum. Saatte baktım, Türk çocuğu 7 dakika sonra kan kaybederek dünyasını değişti. Ruhum sevinçten gururlandı. Haçatur daha sonra ölmüş Türk çocuğunun cesedini parça parça doğradı ve bu Türkle aynı kökten olan köpeklere yedirtti. Akşam aynı şeyi daha 3 Türk çocuğuna da yaptık. Ben bir Ermeni gibi öz vazifemi yerine getirdim. Biliyordum ki her bir Ermeni hareketlerimizle onur duyacak.” Biz Azerbaycan halkı olarak istiyoruz ki, bugüne kadar Hocalı soykırımı dünya devletleri tarafından, yani demokrasiden, insan haklarından başka devletlere ders vermek isteyen devletler tarafından göz ardı edilmesin ve Ermenistan’ın şimdiki Cumhurbaşkanı Sarkisyan ve ondan önceki Koçaryan ve diğer sorumluları cezalandırılsın. Azerbaycan Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’de Hocalıyla ilgili söyledi ki; ‘Hocalı’da Ermeniler tarafından dökülen Azerbaycan halkının kanı yerde kalmayacak.’ Benim kendimde buna tam inanıyorum. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı da Hocalı Soykırımını soykırım gibi kınamış ve Azerbaycan halkıyla beraber olduğunu göstermiştir. Bundan birkaç gün öncede Türkiye parlamentosunda beyanat verilerek Hocalı soykırımı kınanmıştır ve bunların suçlularının cezalandırılması istenmişti.’’

Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Seçkin Üyesi Prof. Dr. Veli Bahşeliyev de, Hocalılıların Ermenilere karşı gururla mücadele ederek canlarını verdiğine dikkati çekerek, 25 Şubatı 26 Şubata bağlayan gece Dağlık Karabağ’ın en büyük kenti Hocalı’da soykırım yapılmıştır. Hocalı halkı sonuna kadar direnmişti. Hocalı Soykırımı başladığı dönemde Dağlık Karabağ’ın bütün köyleri terk edilmişti. Hocalı Dağlık Karabağ’ı dışarı ile bağlayan en mühim noktaydı. Havaalanı, asfalt yol, tren yolu Hocalı’dan geçiyordu. Hocalı’ya sahip olmadan Ermeniler Dağlık Karabağ’ı alamazdılar. Onun için Hocalı soykırımını yapmaya mecbur oldular. Hocalı soykırımının böyle dehşet verici olmasının nedeni Ermeniler çok silahlıydılar. 366. Rus Alayı orada olsa da  komandoların çoğu Ermeniydi. Onların çok ağır silahları vardı. Buna karşı Hocalıların çok az silahları vardı. Hocalılılara devlet seviyesinde yardım gelmese de Ermenilere ateş açmaya başladılar. Hocalılılar Ermenilere karşı gururla mücadele ederek canlarını verdiler. Oğul babasının gözü önünde, baba oğlunun gözü önünde katledilmiştir. Ermeni basın mensuplarının kendileri bunları itiraf etmiştir. Hocalı soykırımı başladığı gün bütün dünya basını haber geçmiştir. Bu soykırım yapılarak Azerbaycan halkı içerisinde bir korku yaratılmak istendi. Azerbaycan halkını baş eğmeye mecbur etmek istediler. Azerbaycan halkı hiçbir zaman baş eğmedi. Ermeniler olmayan şeyleri büyüterek bütün dünyada tanıtabiliyorlar. Türklerin onlara karşı soykırım yaptıklarını söylüyorlar. Ama Hocalı’da olan, Azerbaycan’da olan, Türkiye’de olan soykırımları dünya kamuoyuna tanıtamadık” şeklinde konuştu.

Azerbaycan Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Göksal Kaygısız da, konuşmasında, “Hocalı Katliamı 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti'nın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan sivillerin Ermeniler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır” dedi.

"Memorial" İnsan Hakları Savunma Merkezi, İnsan Hakları İzleme Örgütü, The New York Times gazetesi ve Time dergisine göre katliamın, Ermenistan'ın ve 366. Motorize Piyade Alayı'nın desteğindeki Ermeni güçleri tarafından gerçekleştirildiğini ifade eden Kaygısız, şöyle konuştu: “Ayrıca, Karabağ Savaşında Ermeni kuvvetlere komutanlık yapmış bugünkü Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ve Markar Melkonyan'ın aktardığına göre kardeşi Monte Melkonyan, katliamın Ermeni güçler tarafından yapılan bir intikam olayı olduğunu açıklamışlar. “Etnik, ırkı veya dini bir grubu kısmen veya tamamen imha etme” biçiminde tanımlanan Jenosit/Soykırım kavramı ile tamamen örtüşmektedir. Ermenilerin Hocalı’da yaptıkları toplu katliam BM Soykırım Anlaşmasında Soykırımı düzenleyen 2. maddenin a) bendinde yer alan “bir grubun üyelerinin katledilmesi” ve b) bendinde yer alan “grup üyelerinin bedeni ve akli açıdan ciddi biçimde zarar verilmesi” koşulları ile birebir uyuşmaktadır.  Ermeniler tarafından Hocalı da gerçekleştirilen bu vahşet, uluslararası camianın suç olarak kabul ettiği soykırım ve insanlığa karşı suçlar kapsamındaki tanımlamalarla birebir örtüşmektedir.

Hocalı soykırımına katılmış Ermenilerin yaptıkları uluslararası hukuki antlaşmaların - Cenevre Sözleşmesi, İnsan Hakları Beyannamesi, Jenosit/Soykırım kavramı ile tamamen örtüşmektedir. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hocalı Katliamını Dağlık Karabağ'ın işgalinden bu yana gerçekleşen en kapsamlı sivil katliamı olarak nitelendirmiştir. Bu sene 26 Şubat, dünya tarihinde benzerine az rastlanan bir facianın 20-ci yıl dönümü büyük acıyla hatırlanmaktadır. Tam 20 sene önce ermeni ordusu Hocalı da yüzlerce insanı çok büyük şiddet ve vahşilikle katlettiler, bir ömür boyu sakat bıraktılar, çocuk, kadın, yaşlı, genç, hasta demeden Hocalı da Azerbaycan Türklerine zulümler ve işkenceler yaptılar. Dünya kamuoyu bu konuda hala suskun durmaktadır.

Hocalı katliamı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından daha soykırım olarak resmi kabul edilmemiştir. Bugün Fransa, olmamış sözde ermeni soykırımını tanımak dışında, onu inkar edenlere ceza uygulama yasa tasarısını kabul etmiştir.  Azerbaycan Türklerine karşı yapılan Hocalı katliamı hakkettiği hukuki statüsünü almalı, inkar edenler ise cezalandırılmalıdır. Bir Ermeninin ölümünü binlerle insan protesto ederken, yüzlerle Türkün vahşicesine öldürülmesini görmezden gelmek insanlık adına vahim bir durumdur. Bu sebeplerden 26 Şubat 2012 tarihinde Türkiye ve Azerbaycan bir millet iki devlet olarak Hocalı Soykırımının hukuki statüsünü kazandırıcı adımları atmalıdır.

Kars Azerbaycan Kültür ve Dayanışma Derneği olarak, Ermenilerin  Hocalı’ da yaptığı katliamı soykırım olarak niteliyor,  bütün insanlığı Hocalı vahşetini soykırım olarak kabul etmeye davet ediyor ve Hocalı da hayatlarını kaybeden kardeşlerimize ve tüm şehitlerimize Allahtan rahmet diliyor, Saygılar Sunuyoruz."

Konuşmaların ardından katliamı anlatan sine vizyon gösterisi sunuldu.

Anma törenlerine, Vali Yardımcısı Murat Demirci, Belediye Başkan Yardımcısı Haydar Yılmaz, Kafkas Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mithat Şahin, Azerbaycan Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Göksal Kaygısız, AK Parti İl Başkanı Ensar Erdoğdu, MHP İl Başkanı Muhsin Ağçay, Azerbaycanlı öğretim üyeleri, Sivil Toplum Kuruluşlarının temsilcileri ve Karslı vatandaşlar katıldı.