Sabir Şahtaxtı (Hacıyev),

Siyasi bilimler felsefe doktoru, AzərTAc-ın Türkiye Temsilcisi

1992 yılı 25 Şubat 26'sına bağlayan gece Ermeni cellâtları yirminci yüzyılın en vahim askeri suçlarından biri olan soykırımı Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Hocalı kentinde yaptılar. Bu cinayeti eski SSCB den kalan 366. Motorize birliğinin kişisel heyeti ile birlikte işleyen Ermeni vandallar ihtiyar, kadın ve çocuklara bile merhamet etmeden son derece vicdansızlık göstererek Hocalı nüfusunu yok ettiler. Sonuç olarak Hocalı şehri yerle bir edilerek, sivil halka karşı özel acımasızlık gösterilmiştir. En vahim odur ki, insan hakları ile ilgili uluslararası sözleşmeler ve uluslararası hukuk kuralları modern dünya kamuoyunun gözü önünde ayaklar altına alınmıştır. Acınacak hal budur ki, Hocalı faciası sırasında silahsız insanlara merhamet edilmemesi, esirlerin amansız işkencelere maruz kalması, cesetlere hakaret edilmesi gibi insanlığa aykırı eylemler türetilmiştir. Yukarıda belirtilen askeri suçu kanıtlayan sübut belgeler yüzlerce korkunç gerçeği o dönemde bölgede faaliyet gösteren önde gelen uluslararası basın kuruluşlarının temsilcileri tarafından video kayıta alınmış, fotoğraflar çekilmiş, makaleler yayınlanmıştır. Hocalı'da işlenen askeri suç konusunda dünya kamuoyuna geniş bilgi yayan nüfuzlu uluslararası basın organları bu korkunç faciayı insanlığa karşı acımasızlık gibi değerlendirmiştir.

Geçtiğimiz dönemde Ermeni çevreleri tarafından Hocalı soykırımına karşı farklı yaklaşımlar olmuştur. Bazıları bu beşeri cinayeti Ermenilerin milli kahramanlığı adlandırmış, bazıları ise esasız bahanelerle böyle bir kanlı olayın güya onlar tarafından töredildiğini iddia etmeye çalışmıştır. Eli kalem tutan Ermenilerin Hocalı soykırımını çürütmek konusunda ortaya koymak istedikleri hususlar sadece uydurma olduğu için dünya kamuoyu tarafından kabul görmemiştir. Ermeniler bazı durumlarda iddia, sözde Hocalı'da katledilen Azerilerin sayısı kaynaklarda farklı gösteriliyor. Çünkü bütün bir şehir halkı soykırıma maruz kalmıştır. On binlerce insan bu soykırımın etkisi altında manevi-psikolojik travma yaşamıştır. Xocalı’dan sağ çıkan insanların hiçbiri manevi psikolojik yönden sağlıklı ömür süremez. Bu Soykırıma maruz kalan insanlar bu sarsıntıyı ömür boyu yaşayacaklar son derece acımasızca katledilen masum insanların sayısı meselenin asıl mahiyeti değiştirmez.

Facianın nedeni olarak ise o dönemde Azerbaycan Cumhuriyeti'nde mevcut olmuş siyasi iktidar krizi, ülkedeki kapsamlı daralma gösterilir. Fakat sıradan mantıkla de izah edilebilir ki, huzurlu ve silahsız halka karşı askeri acımasızlık insanlığa karşı suçtur. Böyle bir saldırı insan hak ve özgürlüklerine ait uluslararası sözleşmeler tarafından yasaklanmıştır. Bazı Ermeni kaynaklarında ise Hocalı soykırımının Ermeniler tarafından töredildiği açıkça itiraf ediliyor. Hatta devlet yetkilileri arasında Hocalı soykırımına dolayı gurur duyduğunu dile getiren Ermeniler de var.

Bazıları ise kanıtlamak istiyorlar ki, güya o dönemde Ermeni askeri birliklerinin pozisyonlarına güya Xocalı’dan yoğun ateşe tutulmuş. Bu iddia Ermeni yalanlarından başka bir şey değildir. Cesetlerin hakaret edilmesi, esirlere verilen amansız işkenceler hiçbir şeyle izah edilemez. Benzeri görülmemiş işkencelere maruz kalan yaşlı, kadın ve çocuklar Xocalı’dan Ermenilere ateş açıyorlarmış Hamile kadınların karnındaki, dünya ışığı görmemiş çocuklar süngüdeyken bu vahşilikler inkâr edilemez. Esir olan yüzlerce Hocalı sakininin işkencelerle ilgili ifadeleri inkâr edilmez. Hocalı soykırımını onaylayan gerçekleri ispat yapan videolar dehşet saçan fotoğraflar ve bunun gibi binlerce kanıt mevcuttur. Hocalı soykırımının Ermeniler tarafından işlenmesi konusunda, işte bu kanlı cinayetin işlendiği günlerde dünyanın çeşitli ülkelerinin genel bilgi mekânında onlarca makale ve bilgi yayılmış, radyolarda seslenmiş, televizyon yayınlarına gösterilmiştir. Kuşkusuz, malzemelerin yazarları ve ropartajcılar yabancılardır.

Bu korkunç cinayetin dünya kamuoyuna ulaştırılmasını sadece buna bağlamak doğru değildir. Bu iş hakkın, adaletin, insan olmanın gereğidir ki; Gelecekte dünya da yeniden bu gibi cinayetler tekrar etmesin.

 Sebep - Hocalı faciasının meydana gelmesinin başlıca nedenleri şunlardır: eski SSCB son yönetiminin desteği ile başlamış Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı saldırgan politikalarının net olarak sürdürülmesi; Ermenistan'ın işgal niyeti; Azerbaycan'ın o dönemdeki yönetiminin savunma meselelerini zamanında, düzenli olarak ve gerekli düzeyde organize edememesi, uluslararası alandaki çifte standartlar.

Amaç - Hocalı faciasını işlemekle Ermenilerin birkaç temel amacı olmuştur. Bu amaçlardan önemlisi, huzurlu Azerbaycanlı nüfus arasında Ermeni korkusu yaratmak ve böylece çevre şehir ve köylerin boşalttırılması ve yayılmacı politikasını daha da hızlandırmak.

Sonuç-Hocalı yirminci yüzyılın sonlarında askeri saldırı sonucunda yerle bir edilmiş bir şehir. Ermeni mermisinden, güllesinden ve süngüsünden sağ çıkan xocalılar ömürlük manevi ve psikolojik acı içerisinde yaşamaya mahkûm olmuşlardır. Hocalı soykırımına bu veya diğer şekilde doğrudan etkilenen kişilerin geçirdikleri fiziksel, ruhsal ve psikolojik sarsıntı onların normal yaşam sürmesine imkân veremez ve aynı genden oluşan gelecek nesiller de bu sarsıntının acı sonuçlarını müebbet taşıyacaktır. Bu mantıkla kesin biçimde esaslandıra biliriz ki, Hocalıdan hiç kimsenin sağ çıkmasına imkan vermemiştir.

Böylece, Hocalı soykırımı aşağıdaki hümanizm ilkelerini pozmuşlar:

-hücum gece ve planlı şekilde ani gerçekleştirilmiştir;

-şehirdeki sivillere çıkış koridor verilmemiştir;

-esirler amansız işkencelere maruz kalmıştır;

-esirlerin büyük çoğunluğu gizlenmiştir;

-cesetlere hakaret edilmiştir;

-Kadın, ihtiyar ve çocuklara karşı acımasızlık gösterilmiştir

-Xocalı Şehri yerle bir edilmiştir.

Maalesef, 19 yıl önce (1992-2011) yapılan Hocalı faciasının müsebbibi olan Ermeni vandallar halen uluslararası hukuk tarafından yangılanmamıştır. Fakat Azerbaycan tarafı Hocalı faciasını işleyen Ermeni cellâtların cezalandırılması için çabalarını bundan sonra da sürdürecektir. Amaç böyle vahim suçların yeryüzünde bir daha tekrara olmamasıdır. 2009 yılından başlanan "Hocalı'ya adalet" uluslararası kampanyası devam ediyor. Bu kampanyaya katılmak her bir barışçı, hümanist ve adil insanın görevidir. Zaman ve yapılan çalışmalar Ermeni vahşetini ustalıkla ifşa ediyor. Hocalı Soykırımı kurbanlarının aziz hatırası her yıl dünyanın yüzlerce ülkesinde yad edilir. O cümleden komşu ve kardeş ülkelerde, Müslüman devletlerinde de bu anma törenleri düzenleniyor. Fakat haklı olarak şöyle bir soru ortaya çıkıyor: Ermeniler Hocalı soykırımını törederken bu cinayetin onları dünyada rezil edeceğini düşünmediler mi? O dönemde Azerbaycan'daki kapsamlı tenezzül Ermenilerde böyle bir fikir formalaştırmışdı ki, Azerbaycan'ı işgal niyetlerini sona sürdürebilir bileceklerdi. Tesadüf değildi ki, "Azerbaycan'ı Lübnan'a çevirip, Bakü'yü Beyrut'a çevireceğiz" ifadesi onların yayılmacı sloganına dönüşmüştür. Fakat milli lider Haydar Aliyev'in siyasi iktidara gelişi her şeyi değiştir. Ermenilerin tüm menfur planları bozuldu. Azerbaycan işgal tehlikesinden kurtuldu. Ulu önderin dediği gibi: "Hocalı Soykırımı Ermeni faşizminin içyüzünü bir daha göstermekle, sadece Azerbaycan halkına karşı değil, tüm insanlığa yönelik, tarihi cinayettir ve uluslararası hukuka uygun olarak uygar dünya tarafından mahkûm edilmelidir".

Özel not: "Hocalı'nın işgali günü Ermeni terrorizminin, Azerbaycanlılara karşı soykırım politikasının en kanlı sayfalarındandır. Sadece o gün esasen yaşlılardan, kadınlardan ve çocuklardan oluşan 613 Hocalı sakini hunharca katledilmiş, 1275 kişi ise esir alınmıştır. Bu kitle imha, vandalizm eylemi sırasında 56 kişi işkenceyle ve acımasızca katledilmiş, diri diri yakılmış, başları kesilmiş yahut başlarının derisi soyulmuş, gözleri çıkarılmış, hamile kadınlar süngü ile deşik deşik edilmiştir. 487 kişi sakat kalmıştır. Bunlardan 76 kişi ise gençtir.