KafkasÜniversitesi’nin öncülüğünde Nahçivan Devlet Üniversitesi  ile birlikte; KARS ANTLAŞMASININ 90'NINCI YILI MÜNASEBETİ İLE 13-15 Ekim 2011'de düzenlenecek Konfe-ransa; Türkiye, Gürcistan, Azerbaycan ve Nahçivan  üniversitelerinden  değerli  tarihçilerin katılması Kars'ın yakın tarihine ışık tutacak  çok önemli bir çalıştaydır.

Çok geç kalmış mıdır : EVET

Ama olsun;

 Kafkas Üniversitesi’nin bu gecikmiş girişimini Kars Kültür ve Sanat Derneği olarak ayakta alkışlıyoruz.

Değerli  okurlarım;

Binanın önünde bir levha var, yapanların ellerine sağlık; ama binanın tarihi geçmişi o kadar cık mı?

Sokaktaki çocuğa sorsanız sizlere daha çok şey söyler…

Neyse konumuz bu değil…

*Kars Antlaşmasının imzalandığı yer olan o güzelim bina (Eski Vali Konağı);  Toplantıya katılacak olan değerli bilim adamlarımıza ve misafirlerimize gösterilecek mi acaba?

*Eski Vali Konağının geleceği hakkında neler düşündükleri açıklayacaklar mı acaba?

Örneğin O tarihi bina;

* LOKANTA MI OLMALI?

*Sayın Valimizin ÇALIŞMA MEKANI MI OLMALI?

*Yoksa tarihi misyonuna uygun bir MÜZEYE Mİ DÖNÜŞTÜRÜLMELİ ?

Biz Kars halkı olarak

Çalıştayın sonuç bildiri sinde; Eski Vali Konağı'nın geleceği hakkında bir kararın                 verilmesini çok isteriz.

Değerli okurlar ;

Eski Vali Konağının; Kars Antlaşması’nın İmzalandığı bir Müze olması için çırpınıyoruz, çırpınıyoruz; ama gücümüz yetmiyor.

Sonra da düşünüyoruz;

Devletin müze yapacak kadar parası mı yok acaba?

Yoksa engelleyenler mi var ?

Valilik, lokanta için veya çalışma mekanı olarak, bula bula bu binayı mı buldu?

Bir binayı önemli kılan tarihi zenginlikleri ile betimlenmesidir.

Başka yer mi yok?

Başka ne diyeyim…

Gelecekte;

Türkiye gazetelerinde

"KARS ANTLAŞMASININ İMZALANDIĞI  VALİ KONAĞI; LOKANTA OLDU! VEYA VALİLİĞİN ÇALIŞMA BÜROSU OLDU! DENİLİRSE" Bu ayıbın altından NASIL KALKARLAR…

Vali konağını geçmişte  katledercesine restore ettiler.

Tarihi pencereler, küçük  bayrakların asıldığı aparatlar, sanatsal değeri yükse ispan-yoletler, içindeki değerli eserler yok olup gitti…

Geçmişte çok kötü bir restorasyon geçiren binanın  içindeki değerli demirbaşları ne oldu?

Bu binanın demirbaş defteri yok muydu acaba?

Bunun hesabını kim verecek?

Kısacası değerli okurlar ;

Kars halkı onurlanacağı tarihini tekrar yaşamak istiyor.

Eğer yapamıyorlarsa, paraları yoksa; Açıkça söylesinler biz Kars halkına; Eski Vali Konağını Tarihi mis yonuna uygun bir proje ile Kars Antlaşması’nın imzalandığı salonu  bağışlar ve yardımlarla da  yapmaya hazırız…

KARS  ANTLAŞMASININ  ÖNEMİ

Kısa alıntılar ;

Sovyet  Rusya ile imzaladığımız  Moskova  Antlaşmasına göre. Azer baycan,Gümrü, Ermenistan, Sovyet Cumhuriyetleri Delegeleri, yüz elli kişilik bir gurupla  26 Eylül 1921 günü  tren’le  Kars’a geldiler. Moskova Antlaşmasının taktikli suretlerini bize verdiler. Karadeniz-İran arasındaki devlet hududumuzun son şeklini verecek olan “Kars Antlaşmasının İran  Ordu ve Karadağ Caddesinin kesiştiği yerdeki (1981’den önceki eski “Hükümet Konağı” nın üst katınada hazırlıklarına başlandı.

Kars Valisi Es’at Uras evrak alıp vermek için  duvara iki karış eninde ve boyunda bir mazgal açtırmıştı. Ermeni delegelerin neler konuştuklarını  buradan Kazım Kara bekir Paşaya ulaştırıyordu!..

Bizden koparılmak istenen  Ani harabelerini Arpaçay’ın 32 köyünü karşılık  almak isteyen  Ermeni heyetinden ne teklifinin  geleceğini bu mazgal sayesinde  Kazım Karabekir Paşaya aktardı.                  

16 Mart 1921 Tarihinde imzalanan  Moskova Antlaşmasından sonra  Sovyet  Anayasasına göre Federal  Cumhuriyet statüsünde olan  Azerbaycan ,Gürcistan ve Ermenistan’la  ayrı bir antlaşma daha   imzalanması gerekiyordu ;çünkü

Türkiye’nin kuzey doğu sınırlarını çizen  Moskova Antlaşmasına  Ermenistan’la Gürcistan katılmamıştı.

Kars  Antlaşmanın asıl önemi “Moskova  Anlaşması ile saptanan sınırların  Ermenistan , Azerbaycan ve Gürcistan tarafından resmen tanınmasından kaynaklanır.”

Moskova Antlaşması’nın 15. maddesi,  Kuzeydoğudaki bu belirsizlik ortamını ortadan kaldırmak  için .

Gürcistan  (SSC )  dış işleri komiseri  Aleksandıre  Svadinze  30 Temmuz 1921’de  T.B.M.M. Hükümetine  bu öneriyi getirdi; fakat  Türkiye’nin  Yunan işkilinden kurtula bilmek için başlattığı  Sakarya Meydan  Muharebesi nedeniyle, bu önemli görüşme ertelendi,

Akabinde  görüşmeler 26 Eylül 1921’de  “GAZİ  KARS’ta” başladı.

Türk heyeti başkanı Kazım Karabekir Paşa idi.

Türkiye , Ermenistan (SSC),  Gürcistan (SSC),  Azerbaycan  (SSC),  Rusya (RSFCS), yetkililerinin  katıldığı  görüşmelerin  temel yapısını  Moskova  Antlaşması maddeleri oluştururdu.

Antlaşmazlık noktaları; Bakü  Petrolleri, Tuzluca tuz  madenleriydi.

Diğer konularda herhangi bir antlaşmazlık çıkmadı.

Kars  Antlaşmasının  önemi;  Kuzey doğu sınır sorunlarına  kesin çözümler getirmesidir ve beş ülkenin tamamı tarafından imza altına alınmıştır…

Saygılarımla…