GEÇMİŞTEN GELECEĞE HER YÖNÜYLE KAĞIZMAN SEMPOZYUMU

( KAĞIZMAN )

24 - 26 Mayıs 2012

Kars İli Kağızman İlçesi M.Ö. XII. Bin yıldan günümüze kadar kayaüstü Resimlerinin çevresinde ki mağara evlerde yerleşmeye sahne olmuş önemli bir coğrafi bölgedir. Kars’ın hali hazırda ki toplam 385 köy ile 60 mezrasını kapsayan 7 ilçesinden biri olan Kağızman’ı farklı kılan bazı maddi ve manevi özellikler şöyle dile getirilebilir:

Kağızman’ın değerini anlayıp gerekli incelemeyi yapan ilk uygarlık Urartulardır. Onlar buranın taşı toprağı çok verimlidir deyip bir inceleme başlatmışlar ve Kağızman deresinde altın ve gümüş rezervlerine ulaşmışlardır. Buranın tespiti ile bakır madenlerinden dolayı Bardız’ın itibarını azaltmaya yetmiştir.

Kars ve Kağızman’da ki Avcı-toplayıcı Paleolitik Dönem insanlarından günümüze kalan buluntular yeryüzündeki en eski kültürlerden birisinin yöremizde olduğunu göstermektedir.

Paleolitik, Mezolitik, Neolitik, Kalkolitik, İlk Tunç Çağı gibi dönemlerde ki yaşam içinde gelişen Kayaüstü Resim Sanatı Kağızman’da yaşayan insanların sanata, kültüre ne denli yakın olduğunun bir ispatıdır.

Kağızman’da sanat, yazılı tarih öncesi gelişen görselliği ile ortaya koymuş, yazılı tarih sonrası ise gerek kale, vank, kilise, kümbet, camii ve konut mimarisi gerekse sözlü ve yazılı eserleriyle sürdürmüştür. Kağızman; Yazılı Tarih Sonrası Hititler, Huriler, Urartular, Sakalar, Arsaklılar, Oğuzlar, Selçuklular ve Osmanlıların kültür zenginliği ile bezenmiştir.

Coğrafi ve tarihi açıdan önemli olan Kağızman VI.yüzyılda Çin’den Karadeniz’e kadar uzanan bir sahada bütün Türk kitabelerini bir imparatorluk halinde birleştiren Oğuzların çifte başkentlerinden birisi olmuştur. Dede Korkut Oğuznameleri’nde Doğu Anadolu’da yaşamlarını sürdürmüş Eski-Oğuzlar’ın Çifte Başkentlerinden birisi Sürmeli Karakalesi diğeri ise Kağızman Ağcakalesi’dir. İlçenin kuzey kesiminde ki Keçivan Kalesi’nin Saka Türklerinin Padişahı Alp Er Tonga ile alakalı olduğu bilinmektedir.

Tarihte ilk defa Urartu’lara bağlı olarak Aras boyuna yerleşmiş bir yerel krallık olarak karşımıza çıkan Kağızman, tıpkı bağlı bulunduğu il [Kars] gibi birçok medeniyete beşiklik etmiş ve günümüze kadar bu kültürlerin izini koruyarak gelmeyi başarmıştır. Söz konusu evreleri yaşarken zaman zaman şaşalı dönemlerden geçmiş, kimi zaman da Fahrettin Kırzıoğlu’nun ifadesiyle 1878 yılında Rusların eline geçmek suretiyle karanlık yıllar yaşamıştır. Buna rağmen kendine has özelliklerinden hiçbir şey kaybetmemiş üstelik maddi kültürün yanı sıra somut olmayan kültürel miras içerisinde de kendine bir yer edinmeyi başarmıştır. 

Kağızmanlı Âşık Hıfzı, Cemal Hoca yörede yetişmiş en önemli kültürel değerler arasında yer almaktadır.

Türkülere de konu olan ve yapılan bir ankette Türkiye’nin en tanınmış ilçelerinden birisi olan Kağızman’da birçok sebze ve meyveyi bulmak pek kolaydır. Bunlardan bazıları tıpkı susam örneğinde olduğu gibi arkeolojik bulgular sonucu ortaya çıkmıştır.  Taşburun Köyünde bulunan Susam Taşı sayesinde bu yörede özellikle 1878 yılından itibaren susam yağı elde edildiği tespit edilmiştir. Yağın haricinde ki temel gıdalardan birisi de hiç şüphesiz tuzdur. Rus Hükümeti’nin 40 yıllık kara günlerde çalıştırdığı Kağızman Tuzla Tüneli, Cumhuriyet sonrası da işletilerek kaya tuzu alanında pek hak ettiği yerde olduğu söylenemese de kendine pazar bulmayı bilmiştir.

Hak ettiği yerde olmayan ve Kağızman da mevcut iki ürün daha vardır. Bunlardan ilki üç çeşit olduğu tespit edilen “Kağızman lalesi”dir. Bir diğeri ise Osmanlı Sarayı’na giren tek bal olma özelliğini taşıyan “Kağızman Balı”dır. 

Kayısısı ve elması ile ün yapmış olan Kağızman’da birçok yöresel meyvesel ürünlerde bulunmaktadır. Pasmacık, dut pekmezi, köme bunlardan belli başlı olanlarıdır.

İlçe sınırları içerinde 2’si tamamlanıp üretime başlamış durumda 3 tanesi de yapım aşamasında olan beş adet Hidroelektrik Santrali bulunmaktadır.

Bu sempozyum, böyle köklü bir tarihe ve öneme sahip olan ilçenin Arkeoloji, Tarih, Sanat Tarihi, Coğrafya, Edebiyat, Etnografya, Mimarlık Tarihi, Madencilik Tarihi, Jeoloji, Turizm, Ekonomi, Tarım ve Hayvancılık, Spor, Geleneksel Mutfak Kültürü ve Doğal Çevre varlıklarını kapsamlı bir şekilde ele alarak, yeni öncelikler ve hedefler belirlemek amacını taşımaktadır.

Sempozyum Onursal Başkanı

Prof.Dr. Sami ÖZCAN (Kafkas Üniversitesi Rektörü)

Sempozyum Onur Kurulu

Ahmet KARA (Kars Valisi)

Ahmet ARSLAN (Kars Milletvekili)

Prof.Dr. Yunus KILIÇ (Kars Milletvekili)

Şuayip GÜRSOY (Kağızman Kaymakamı)

Prof.Dr. Yavuz ATAR (YÖK Yürütme Kurulu Üyesi)

Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ (Kafkasya Üniversiteler Birliği Başkanı)

Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı

Yrd.Doç.Dr. Alpaslan YÜCE

(Kafkas Üniversitesi Kağızman MYO Müdürü)

Sempozyum Düzenleme Kurulu

İsimler [unvan] ve [soyada] göre alfabetik sırayla girilmiştir.

Yrd.Doç.Dr. Yaşar KOP (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Meral NURAY (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Murat TAŞDAN (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Alper TAZEGÜL (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Erkan TOKUCU (Kafkas Üniversitesi)

Dr. Hüseyin TUTAR (Serhat Kalkınma Ajansı)

Öğr.Gör. Coşkun ALICI (Kafkas Üniversitesi)

Öğr.Gör. Murat AYKIRI (Kafkas Üniversitesi)

Öğr.Gör. Selda GEYİK YILDIRIM (Kafkas Üniversitesi)

Öğr.Gör. Serkan KÜNÜ (Kafkas Üniversitesi)

Öğr.Gör. Alper YALÇIN (Kafkas Üniversitesi)

Öğr.Gör. Yunus ZENGİN (Kafkas Üniversitesi)

A. Bilgehan BAŞAR (Serhat Kalkınma Ajansı)

İbrahim TAŞDEMİR (Serhat Kalkınma Ajansı)

Kağızmanlı Araştırmacılar

Sempozyum Danışma Kurulu

İsimler [unvan] ve [soyada] göre alfabetik sırayla girilmiştir.

Prof.Dr. Sırrı AKBABA (Uludağ Üniversitesi)

Prof.Dr. Sezai ERCİŞLİ (Atatürk Üniversitesi)

Prof.Dr. Kerem KARABULUT (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Yıldız AKPOLAT (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Elman ALİYEV (Sakarya Üniversitesi)

Doç.Dr. Tudora ARNAUT (Taras Şevcenko Kiev Milli Üniversitesi)

Doç.Dr. Yavuz BAĞCI (Selçuk Üniversitesi)

Doç.Dr. Selim BAŞAR (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Ersin GÜLSOY (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Erdoğan KÖSE (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Sevtap ÜNAL (Atatürk Üniversitesi)

Doç.Dr. Adem ÜZÜMCÜ (Kafkas Üniversitesi)

Doç.Dr. Kürşat YILMAZ (Dumlupınar Üniversitesi)

Doç.Dr. Elçin ZAMANLI (Nahçıvan Devlet Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Mithat DURMUŞ (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Mikail ELNUR (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Hüsnü KAPU (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. H. İbrahim KAYA (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Adnan KÜÇÜKOĞLU (Atatürk Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Kadir ÖNK (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Sayın SAN (Sakarya Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Muammer SARIKAYA (Yalova Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Ötüken SENGER (Kafkas Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Yaşar TAŞKAYA (Özbekistan Devlet Pedagoji Üniversitesi)

Yrd.Doç.Dr. Nusret YAZICI (Çoruh Üniversitesi)

Dr. Zeynep YÜCE (Kafkas Üniversitesi)

İbrahim TAŞDEMİR (Serhat Kalkınma Ajansı)

Sempozyum Bilim Kurulu

İsimler [unvan] ve [soyada] göre alfabetik sırayla girilmiştir.

Ord.Prof.Dr. Bekir NEBİYEV (Azerbaycan Bilimler Akademisi)

Prof.Dr. Sefer ADA (Marmara Üniversitesi)

Prof.Dr. Sırrı AKBABA (Uludağ Üniversitesi)

Prof.Dr. Cavit ARSLAN (Kafkas Üniversitesi)

Prof.Dr. M. Özkan ARSLAN (Kafkas Üniversitesi)

Prof.Dr. A. Sinan BİLGİLİ (Kafkas Üniversitesi)

Prof.Dr. Muammer DEMİREL (Uludağ Üniversitesi)

Prof.Dr. Halil EKŞİ (Marmara Üniversitesi)

Prof.Dr. Aysel ERCİŞ (Atatürk Üniversitesi)

Prof.Dr. Sezai ERCİŞLİ (Atatürk Üniversitesi)

Prof.Dr. H. Metin ERDOĞAN (Kafkas Üniversitesi)

Prof.Dr. Cevat GERNİ ( Beykent Üniversitesi)

Prof.Dr. Uğur GÜLLÜLÜ (Atatürk Üniversitesi)

Prof.Dr. Kerem KARABULUT (Atatürk Üniversitesi)

Prof.Dr. Ramazan KORKMAZ (Ardahan Üniversitesi)

Prof.Dr. Şureddin MEMMEDLİ (Ardahan Üniversitesi)

Prof.Dr. Fatih NURAY (Afyon Kocatepe Üniversitesi)

Prof.Dr. Cemil ÖZTÜRK (Marmara Üniversitesi)

Prof.Dr. Selahattin SARI (Beykent Üniversitesi)

Prof.Dr. Mithat ŞAHİN (Kafkas Üniversitesi)

Prof.Dr. Kemal YILDIRIM (Anadolu Üniversitesi)

Dr. Hüseyin TUTAR (Serhat Kalkınma Ajansı)

Konu Başlıkları

A) TARİHİ VE KÜLTÜREL YAPI

B) COĞRAFİ YAPI

C) NÜFUS

D) EĞİTİM

E) SAĞLIK

F) ARKEOLOJİ

G) TURİZM

H) DİL VE EDEBİYAT

I) GENEL EKONOMİK YAPI

J) TARIM

- MEYVE SEBZE

- SERACILIK

- HAYVANCILIK

- BİTKİSEL ÜRETİM

K) SANAYİ VE TİCARET

L) ULAŞIM

M) YERALTI KAYNAKLARI

N) SPOR VE SANAT

O) KENTLEŞME VE ÇEVRE SORUNLARI

Destekleyen Kuruluşlar

Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA)

Kağızman Kızılay Şube Başkanlığı

Kağızmanlı Genç İşadamları Derneği (KAGİAD)

Kars, Ardahan, Iğdır Serhatlılar Birliği Federasyonu

Kars, Ardahan, Iğdır Vakfı (KAİ)

Kars Kalkınma Vakfı

Kağızman Spor Klübü

Yenerler Burak Çelik Kapı

Otel Ekipman A.Ş.

Baypa Gıda L.T.D. Ş.T.İ.

İletişim

Tel: (0 474) 351 64 96 Dahili:121

Cep: (0 532) 655 81 77

Mail: [email protected]

Mail: [email protected]

Web: http://www.kafkas.edu.tr/ksempozyum

Fax: (0 474) 351 64 95

Posta Adresi: Kağızman MYO 36700 Kağızman / Kars