Karahanoğlu Taş Köprümüzün Hikayesi
Yıldırım ÖZTÜRKKAN'ın kaleminden...
17 Mayıs 2017 Çarşamba 14:18
Köprü; insanın engelleri aşmak, tabiat kuvvetlerini yenmek, toplulukları birbirine bağlamak, düşünceyi yaymak için giriştiği çabanın ifadesidir.
Kars Çayı üzerinde, iç kale altında üç kemerli taş köprüyü 1579 yılında Osmanlılar döneminde Şehrin imarı sırasında yapmışlardır. Fakat 1715 yılında ilkbahar da gelen taşkınla yıkılan ve ayak temelleri 55-60 cm kalan bu köprünün yanına dört sene sonra 1719 yılında yeniden Kars eşrafından Hacı Ebubekir Karahanoğlu 4200 kuruşa 1719 yılında şimdiki yerinde yeniden yaptırmıştı.Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, yıkılan köprünün yerine değil.O köprü şu an trafonun bulunduğu yerden Abdullatif paşa konağının bahçe önüne uzanan yerde imiş. fotoğrafta temelleri görünmekte .1744 yılında Kars’ı kuşatıp alamayan İran şahı Nadir şah Kars halkını susuzluktan kırıp teslim olması için (o zaman Kars halkı içme suyunun büyük bir kısmı Kars çayından temin ediliyormuş) Kars Çayını Selim’e yakın Benli Ahmet civarında Kars çayına kazıklar çakıp Revan dan getirdikleri Pamuk balyaları ile suni bir baraj yapıp suyu 1 ay süre ile tutmuş ve arkada bir baraj gölü oluşmuş, fazla basınca dayanamayan bend yıkılınca gelen sel kale eteğinde bulunan Osmanlı evlerinin büyük bir kısmını sel yıkmıştır.Sel o kadar fazla imiş ki taş köprü 1 hafta görünmez olmuş Hacı Ebubekir Karahanoğlu tellal bağırtmış kim ki köprünün yıkılmadı haberini getirirse samur kürkümü vereceğim der. Bir hafta sonunda yavaş yavaş çekilen sel suları köprünün kemerlerini yıkmadığı nı gören bir şahıs koşa koşa Kaleiçi mahallesi Karahanoğlu sokakta bulunan Karahanoğlu konağına haber götürür” ağam köprü yıkılmamış “der haberini verir Karahanoğlu acele köprüye gider bakar ki köprü yıkılmamış hemen sırtındaki samur kürkü haber getiren şahsa verir .Peşinden şunu söyler.”kürkü satar mısın “der fakir adam kürkü ne yapacak satarım der ve istediği parayı verir kürkünü geri alır.
Köprü Kitabesi
******************
Eşraf`ı Kars dan El-Hac Ebubekir
Ceddi Karahanoğluna El yak
Bir köprü yapdı,nas etdi bin Şükr
Dareyende mesrur kılsın anı Hak.
Sene: H–1131(1719)
Yıkılan köprünün ayakları görülmektedir.Yapılan köprü 1579 yılında yapılan köprü ile hiçbir alakası yoktur.Yıkılan köprünün 30 metre batısında yeniden yaptırılmıştır.
Bu yazıyı niye yazdım ?
Şu veya bu şekilde sel ilkbaharda Kars için önemli bir tehdit. Yeni yapılacak Taş han,villalar ve Konuk evinin kotunu biraz yükselterek ona göre yapılmasında fayda var. diye düşünüyorum.