Kars’ın savunmasında kullanılan Arap tabya yok oluyor
Kars’ın savunmasında kullanılmak üzere Sultan Abdülmecit tarafından 1848-1853 tarihleri arasında yaptırılan Arap Tabya yok oluyor.
24 Ağustos 2019 Cumartesi 14:46
Atatürk Mahallesi’nde Arap Baba Türbesi önünde bulunan ve kentteki 46 tabyandan en büyüğü olan Arap Tabya ,Doğu’dan gelebilecek Rus saldırılarına karşı Karadağ tepesinin üzerinde geniş bir alana kurulmuş olan tabya defineciler tarafından kazılmış, çobanlar ahır olarak kullanmış, duvarları, kapıları, pencereleri sökülerek adeta talan edilmiş durumda bulunuyor.
Tabya 1855’te Osmanlı-Rus savaşında Şam'dan gelen Arabistan ordusuna mensup askerler tarafından Rus'lara karşı savunulmuş ve savaş sonucu Kars Zaferi kazanıldığı tabyaya. Arap Tabya adı verilen tabyanın biran evvel koruma altına alınması gerekiyor.
Duvarlarındaki kesme taşları sökülen, demir kapıları oksijen kayanlarıyla kesilerek götürülen Arap Tabya, kısa sürede önlem alınmadığı takdirde tamamen yıkılarak kaybolacak.
Arap Tabya’nın durumun içler acısı vaziyette olduğunu ifade eden Adem Alp, “Arkamızda gördüğünüz gibi 1888 yılında yapılan bir tabya, Kars’ın savunmasında büyük önem taşıyan bir yer. Hayvan barınağı haline gelmiş, kapıları kesilmiş, pencereleri yok olmuş. Sökülmeye başlanmış, define avcıları özellikle içerisinde bazı kazılar yapmışlar. Hayvan barınağı haline gelmiş. Umarız ki yetkililer bu olumsuz tabloları ortadan kaldırmak için bir adım atarlar diye düşünüyorum” dedi.
Kars Atatürk Mahallesi, Karadağ Mevkii bulunan ve Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunun 17.12.1990 tarih ve 596 sayılı kararı ile koruma altına alınan tabya, kimliği belirsiz kişi ve kişilerce tamamen talan edilmiş. Tabya kısa sure de önlem alınmadığı takdirde tamamen yok olacak.
“Kars’ın en büyük tabyası Arap Tabya”
Sultan Abdülmecit döneminde 1848-1853 tarihleri arasında yaptırılan tabya şehirdeki 46 tabyadan en büyük olanıdır. Doğudan gelebilecek Rus saldırılarına karşı Karadağ tepesinin üzerinde geniş bir alana kurulan tabyanın etrafı bastion ‘atnalı’ şeklinde derin savunma mevzileri ile çevrilerek mevzi önleri toprak yığılarak desteklenmiş ve tabya binaları da gizlenmiştir.
Mevzi içerisinde düzgün kesme bazalt taşından tabya giriş kapısı ve sur duvarları oluşturulmuş, buradan içeriye girişte ise dikdörtgen planlı büyük bir askeri kışla yapılmıştır. Karadağ tepesinin batısındaki askeri kışlanın arkasında bulunan ve doğu istikametine uzanan tabya içerisinde toprak altına gizlenmiş birbiri ile bağlantılı ve üzeri tonoz kemerli geniş koridorlardan oluşan depo ve mühimmat yerleri bulunmaktadır.
Tabya 1855 Osmanlı-Rus savaşında Şam'dan gelen Arabistan ordusuna mensup askerler tarafından Rus'lara karşı savunulmuş ve bu savaş sonucu Kars Zaferi kazanılmıştır. Bu sebeple tabyaya Arap Tabya adı verilmiştir.