Mehmet Uluman 60 yaşında. 20 yıldır Kars Kalesi’ndeki Celal Baba Türbesi’nde gönüllü bekçilik yapıyor. Sabah erken saatte kaleye gelerek türbeyi açıyor ve genel temizliği yaptıktan sonra ziyaretçileri bekliyor. Gelen ziyaretçilere Celal Baba hakkında bilgi veren Mehmet Dede, “20 yıldır Celal Baba ile beraberim. Celal babaya hizmet ediyorum, o bana bakıyor ben değil. İnşallah kişi sevdiği ile de beraber olur. Allah dostlarının ölüleri bile Müslüman kardeşlerine yardım ediyor. Celal baba olmasa buraya kim gelir, kim bana bakar.” diye konuştu.

Türbede sürekli Vatanın bölünmez bütünlüğü ile ilgili ellerini açarak dua eden, Mehmet Dede, Celal Baba hakkında şu bilgileri paylaştı:

“Celal baba Karslı, Kaleiçi mahalleli. Şehrimiz bu kalenin altında. Eski Beylerbeyi Sarayını 1239 tarihinde Ermeni Gürcüler alıyorlar. Celal Bana öncülüğünde yapılan muharebeyle burası geri alınıyor. Celal Babayı esirlerden birileri arkadan saldırarak öldürüp başını kesiyorlar. İşte bu dedelerimiz, babalarımız bizler için ne fedakârlıklar yapmışlar. Başlarını kestirmiş, canlarını feda etmişler. Ama maalesef şimdi ki neslin bazıları zalim çıkıyor. Askere, polise karşı geliyorlar, asker polis vuruyorlar ve Türkiye’yi bölmeye çalışıyorlar. Allah bizleri iyi kullarından eylesin. Türkiye’mize, ordumuza, yurdumuza hain bakanlara fırsat vermesin. Sel baskınlarından, zelzelelerden, düşman işgallerinden korusun. Allah kötüleri de hidayete kavuştursun.”

KARS’A GELEN KALEYE BİR KEZ ÇIKAN ÖMRÜ YETTİĞİNDE BİR KEZ DAHA KARS’A GELİYOR

Kars’a gelen ve Kars Kalesi’ne çıkan birinin Kars’tan ayrıldıktan sonra da ömrü yettiğince bir kez daha Kars’a geldiği inancının da yaygın olduğu şehirde bu inanç halen sürüyor. Kaleye çıkan ziyaretçilere de bu soru sorulduğunda Kars’ta uzun yıllardır bu inancın olduğunu ve kendilerinin de daha önceden Kars’a geldiklerini söylediler. Kars’ı özellikle de Kars Kalesi’ne çıkmayı çok sevdiklerini, insanın burada kendini huzurlu hissettiğini de ifade eden ziyaretçiler, herkesin Kars’ı mutlaka görmesi gerektiğini de ifade etmeden geçemiyorlar. Kars’ın havasının, insanlarının samimiyetinin de bu kenti görmeye yeteceğini belirten ziyaretçiler hem Kars’ı kaleden izlemenin keyfini çıkardıklarını hem de Celal baba türbesini ziyaret ederek dua ettiklerini sözlerine eklediler.

ŞEHİT EBU-L HASAN HARAKANİ HAZRETLERİ

Anadolu’nun Türkleşmesinde ve aydınlanmasında büyük rol oynayan Evliya Alperenlerden birisi olan Ebu-l Hasan Harakani hazretlerinin türbesi de ziyaretçi akınına uğruyor. Kars şehrinin önemli değerlerinden birisi olan Mevlana’nın hocası Harakani’yi ziyaret edenlerin sayısının artması üzerine kurulan Harakani Vakfı aracılığı ve hayırseverlerin destekleriyle de Evliya Camii külliyesinde bir dizi yenilikler yapıldı. Kale surlarının içerini dizayn edilerek Harakani Vakfı hizmetine sunuldu ve burada konferanslar, bilimsel araştırmalar, seminerler, toplantılar yapılmaya başladı. Ayrıca, cami ve türbe çevresi de yeşillendirilerek tarihi dokuya uygun hale getirildi.

HARAKANİ HAZRETLERİ KİMDİR?

M.S. 963-1033 ( Hicri 352-425) yılları arasında yaşayan evliyanın asıl adı Ali Bin Ahmed Caferdir. Bugünkü İran’ın Horasan bölgesinde Bistam kasabasına bağlı Harakan köyünde doğmuştur. Hicri 352- Miladi 963 yılında fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Ebul Hasan küçük yaşlarında Harakan köyünde çobanlık yapmış daha sonra çiftçilikle uğraşmıştır. Gençliğinde kervanlara yük taşıyıcılığı da yapan Ebul Hasan kaynaklarda belirtildiğine göre kendisinden bir asır önce Horasan da yaşayan Beyazid-i Bestaminin tasavvufundan etkilenerek Bestami dergahında bir süre türbedarlık yapmıştır. Bu süre içerisinde tasavvufa erişen Ebul Hasan daha sonra çağının en büyük manevi şahsiyetlerinden birisi olmuştur.

HARAKANİ 70 YILLIK ÖMRÜNÜN TAMAMINDA TASAVVUFUNU İNSAN SEVGİSİ ÜZERİNE KURDU

Türkmenistan’dan Anadolu’ya M.S.11.yüzyılda Selçuklu akınları sırasında ( 1018-1021) geldiği anlaşılan Ebul Hasan Hicri 425 Miladi 1033 yılında Kars’a 15 km. uzaklıktaki Yahnı dağının eteğinde Bizans ordusu ile yapılan bir savaşta yaralanarak Kars’ta şehit olmuştur. Şahadet mertebesine erişen ilk Anadolu evliyalarından birisi olan Ebul Hasan için 1064 yılında Sultan Alpaslan’nın Kars’ı fethetmesinden sonra bugünkü Kaleiçi mahallesinde bir türbe yaptırılmıştır. Türklerin Anadolu’ya yerleşmeye başladığı tarih olan 1064’den önce Anadolu’nun Türkleşmesi için gelen bu Alperen 70 yıllık ömrünün tamamında tasavvufunu insan sevgisi üzerine kurmuştur. Nurul Ulum adlı eserden onun “Türkmenistan’dan Şam’a kadar yaşayan birisinin eline diken batsa acısı benim acımdır” şeklindeki düşüncesinde bu muazzam insan sevgisi ifadesini bulur.

TÜRBE 1998 YILINDA YAPILAN RESTORASYON ÇALIŞMALARINDAN SONRA HALKIN ZİYARETİNE AÇILDI

Evliyanın Kars merkezinde Kaleiçi mahallesindeki türbesi Ortaçağın sonlarına kadar Kars ve Doğu Anadolu’da geçen siyasi mücadele ve savaşlar sebebiyle zamanla unutulmasına yol açmıştır. Ancak 1579 yılında Osmanlı Padişahı III.Murad doğu sınırlarındaki siyasi istikrarsızlığa son vermek için Lala Mustafa Paşa komutasında gönderdiği 100 bin kişilik Osmanlı ordusu Kars’ı eyalet merkezi yapmak için başlatılan imar çalışmaları sırasında bu Anadolu evliyasına ait kabir bulunarak Ebul Hasan’ın ismine izafeten Evliya Camii inşa edilerek evliyanın kabri de camii bahçesindeki türbeye defnedilmiştir. Basit örgü sistemi ile tüf taşından dörtgen planlı olarak yapılan Ebul Hasan Harakani türbesi 1998 yılında Evliya Camisinde başlatılan restorasyon çalışmaları sırasında türbenin basit örgü duvarları kaldırılarak kubbeli bir şadırvan içerisine alınmış ve Evliya mezarının sandukasının etrafı ahşap çerçeve ile çevrilmiştir. Sandukanın üzerindeki kavuk ve kadife örtü de tamir edilerek orijinal hali ile yeniden sanduka üzerine konulmuştur. Evliyanın türbesi bu onarımdan sonra halkın ziyaretine açılmıştır.

“HER KİM BU DERGÂHA GELİRSE EKMEĞİNİ VERİNİZ, İNANCINI SORMAYINIZ”

11. Asrın tasavvuf alimlerinden Ebul Hasan Anadolu’nun Türkleşmesi için müritleri ile birlikte hizmette bulunmuş tevazu sahibi bir evliya idi. O Anadolu’nun fethi için Alperenlik ruhuyla ilk tohumları atmış, kendisinden bir asır sonra yaşayan Ahmed YESEVİ’yi de etkilemiştir. Ebul Hasan’ın tasavvuf görüşünü anlatan Nurul Ulum adlı eserden onun “ Her kim bu dergaha gelirse ekmeğini veriniz, inancını sormayınız” şeklindeki düşüncesi daha sonra Mevlana’da “ Kim olursan ol yine gel” şeklinde ifadesini bulmuştur. Mevlana şiirlerinde Ebul Hasan Harakani’yi “ Şeyh-i Din” ( Dinin Şeyhi) olarak nitelemiştir. Yine Ebul Hasan Harakani Nurul Ulum adlı eserin 6. bölümünde “ Bana seni gerek” şeklinde ifade ettiği Allah sevgisi Yunus Emre’nin şiirlerinde şekillenmiştir.