Prof. Dr. Necdet Leloğlu Konferans Salonu’ndaki programa Rektör yardımcısı Prof. Dr. Hidayet Metin Erdoğan, Prof. Dr. Mithat Şahin, Belediye Başkan yardımcısı Haydar Yılmaz, İl Kültür Müdür yardımcısı Semra Baykır, SERKA Genel Sekreteri Dr. Hüseyin Tutar, Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kürşat Öncül, Öğretim görevleri, Kars Aşıklar Otağı Başkanı Aşık Günay Yıldız, Murat Çobanoğlu Aşıkları Koruma Derneği Başkanı Mahmut Karakaş, halk ozanları ve öğrenciler katıldı.

Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kürşat Öncül öncülüğündeki program Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla start aldı.

“Aşık Şenlik’in Hayatı, Sanat, Şiirleri, Hikayeleri”, “Halk Anlatılarında Aşık Şenlik”,

“Aşık Kolları Açısından Aşık Şenlik”, “Aşık Havaları ve Aşık Şenlik”, “Sözlü Kültür Açısından Aşık Şenlik”, “Aşıklık Geleneği Açısından Aşık Şenlik” ana başlıklar işlendi.

KAÜ Rektör yardımcısı Prof. Dr. Mitat Şahin, Aşık Murat Çobanoğlu ve Aşık Şenlik hakkında şunları söyledi:

“Bu halk ozanlarımız kültür taşıyıcısıdır. Sanatlarını icra etmek için kasaba kasaba dolaşarak bu sanatı halka aşılamaya çalışmışlardır. Halk ozanlarımız sivri dilli, açık yürekli insanlardan oluşmaktadır. Taşlama, atışma, en güzel memleket türküleri, şiir, hikaye, dudakdeğmez ve muamma dallarında önemli ürünler vermişlerdir. Folklor alanında halk edebiyatında önemli çalışmalar yapmış, sazlarıyla ve sözleriyle bu kültürü gelecek kuşaklara aktarmışlardır.

Programa katılan bütün konuklarımıza ve ayrıca bugünün icra edilmesinde büyük hassasiyet gösteren halk ozanlarımıza, aşıklarımıza teşekkürlerimi sunuyorum.”

Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Yrd. Doç. Dr. Kürşat Öncül, Aşıklık geleneğinin çok eskilere dayandığını, aşıkların ellerine sazlarını alarak sözleriyle sanatlarını icra ettiklerini dile getirdi. Aşıklık geleneğinin Kars’ta halen devam ettiğini de belirten Öncül, “Aşık Murat Çobanoğlu folklor alanında çalışmalar yapmış, halk hikayelerini sazıyla dile getirmiştir. Aşıklık geleneğini gelecek kuşaklara aktarmak, yaşatmak boynumuzun borcudur. Derneğe ve denek mensuplarına, programa katılan herkese teşekkür ederiz.” diye konuştu.

Aşıklar Otağı Dernek Başkanı Aşık Günay Yıldız, “Aşıklık geleneği, sosyal bir oluşumdur. Gelenek diyoruz çünkü; geçmişten günümüze yaşatılarak gelmiştir ve inşallah bu gelenek gelecekte de yansımasını bulacaktır. Aşık Murat Çobanoğlu’nu anmak demek bu geleneği yaşatmak demektir. Aşıklar, halkın ozanlarıdır. Sazları ve sözleri olmadan bu geleneği devam ettiremezler.Aşık Murat Çobanoğlu hayatında iki şeyde çekinmiştir. Birincisi; devlet kapısına gitmekten, ikincisi develerle köye eşya satmaya gelen satıcılardan çekiniyordu. Aşık Şenlik ve Murat Çobanoğlu’nu rahmetle anıyor, sizlere uzun ömürler diliyorum.” şeklinde konuştu.

Kars Aşıklar Dernek Başkanı Mahmut Karakaş, “Bu küçük mekanda güzel bir gelenek olan aşıklık geleneğini yaşatmak güzel bir duygudur. Maddi ve manevi sıkıntılar yaşamışızdır. Ancak maddiyattan uzak amacımız manevi olarak bu geleneği yaşatmaktır. Aşık demek sazıyla, sözüyle sazı ve sözünü birbirine harmanlayıp güzel bir ürün ortaya koyandır. Aşığın tek mirası sazı ve sözüdür. Programa katılan herkese teşekkürlerimi sunarım.” ifadelerini kullandı. 

Türk Dili ve Edebiyatı Birinci Sınıf Öğrencisi Serpil Türkmen de Aşık Murat Çobanoğlu’nun hayatı ve edebi kişiliği hakkında bilgi verdi. Türkmen şöyle konuştu:

“Aşık Murat, 1940 yılında Kars ilinin Kaleiçi Mahallesinde doğdu. Annesi Lale Hanım, babası Kars’ın ünlü aşıklarından Gülistan’dır. Aşık Murat Çobanoğlu bade içerek aşıklığa başlamıştır. Yani badeli aşıklarımızdandır. Ümmi olduğu söylenmektedir. 1965’e kadar Devrani mahasını kullanmıştır. Konya Aşıklar Bayramı’nda türkü dalında birinci olur. Bu başarıyı da babasından derlediği Kiziroğlu türküsüyle kazanır. Çobanoğlu, aynı şekilde atışma, en güzel memleket türküleri, taşlama, hikaye, şiir, lebdeğmez ve muamma dallarında birincilik ödülü almıştır. İki defa Altın Plak ödülü almıştır. Aşık, 1971’de Kars’ta ‘’Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvesi’’ni açıp işleterek aşıklık geleneğinin sürdürülmesine katkıda bulunmuştur. 21 Ekim 1972’de yapılan ‘’Altın Saz Yarışması’’nda yılın ozanı seçilmiştir. Atışma alanında başarı gösremiş, radyo programları yapmış, halk edebiyatında aşıklık geleneği üzerine seminerler yapmıştır. Akciğer hastalığı teşhisiyle Ankara Üniversitesi Hastanesi’nde 26 Mart 2005’te vefat etmiştir. ‘’Unvanımız Var ’’ şiiri Kars’ı ve kendisini tanıtan en önemli şiiridir.”

Konuşmaların ardından halk ozanlarının değişlerine geçildi. Ozanlar, Aşık Şenlik ve Murat Çobanoğlu’nun eserlerinden örnekler sundular. Murat Çobanoğlu Aşıkları Koruma Derneği aşıkları Mahmut Karakaş, Bahattin Yıldızoğlu, Yüksel Öztürk, Arif Tellioğlu, Zafer Karabey, Ayhan Şimşekoğlu, Sabri Yokuş, Arif Güldemir’in ardından Kars Aşıklar Otağı ozanları Günay Yıldız, İlgar Çiftçioğlu, Ensar Şahbazoğlu ve Bilal Esrarı sahneye çıkarak sanatlarını icra ettiler.

Aşıkların değişlerinden sonra oturumlara geçildi.

KAFKAS ÜNİVERSİTESİ TÜRK HALKBİLİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Kafkas Üniversitesi bünyesindeki halk kültürü ile ilgili Türk Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçe ve Edebiyatları, Tarih, vb. Sosyal ve Beşeri Bilimler ve Güzel Sanat alanlarındaki halk kültürü birikimleri ile Biyoloji, Matematik, Kimya, Tıp gibi Fen Bilimlerindeki halk kültürü birikimlerini, disiplinler arası bir yaklaşımla halk hayatının bütün kültürel görünümlerini araştırma ve inceleme amacını taşıyan Türk Halkbilimi disiplininin, ihtiyaç duyduğu alanlarda kullanabilmesinin düşünce ve fiziki altyapısını oluşturmak ve halk kültürü ürünlerinin Kafkas Üniversitesi bünyesinde derlenmesinden uygulanmasına uzanan bütün süreçleri, disiplinler arası çalışma yöntemleriyle yaratma ve yaratılan süreçlere katkı sağlama amacını taşımaktadır.

Dünyanın ve ülkemizin yaşadığı hızlı kültür değişmeleri sonucu, geçmişten günümüze gelen ve halkbiliminin inceleme alanını oluşturan Sözlü Kültür Ürünleri, Gösteri Sanatları, Toplumsal Uygulamalar, Doğa ve Evrenle İlgili Uygulamalar, El Sanatları ana başlıkları altında toplanan halk kültürü verimleri ve bunları yaratan ortamlar yok olmaktadır. Öte yandan, bu ürünlerin yok oluş süreçlerine bağlı olarak, kültür hayatımızda yeni ürünler, yeni anlayışlar, yeni gelenekler ve bu konuların incelenmesine yönelik yeni kuram ve yöntemler ortaya çıkmaktadır. TÜRKMER, Halkbiliminin kendi kuramsal yaklaşımları içinde, kaybolan bu ürünleri toplama ve müzeleme ve halk kültüründe ortaya çıkan yeni ürün ve durumları derleme ve değerlendirme çalışmalarına katkı sağlamaktadır. Bu çerçevede, halkbilimi çalışmalarında dünyada ortaya çıkan yeni yaklaşım ve anlayışları, Türk halkbilimi alanına taşımak ve sonuçlarından yararlanmak için bilimsel bilgi üretim süreçlerini desteklemekte veya oluşturmaktadır.

TÜRKMER, kurumsal bir yapılanma içerisinde halk hayatına yönelik uygulamaların tespit, koruma ve yaşatılmasına yönelik çalışmalar yaparak Küreselleşme ve Kültür Turizmi gibi olgularla gittikçe önem kazanan yerli ve otantik kültür ürün ve gösterimleri arayışına cevap vermek üzere, ilgili idari, bilimsel, ticari veya mesleki kuruluşların halkbilimi verilerinin toplum hayatının ihtiyaç duyulan alanlarında kullanımını kolaylaştıracak yönde bilgi, donanım ve uzman eleman elde etmelerine katkı sağlamak üzere eğitim, derleme, araştırma ve uygulama çalışmalarını yürütmektedir.