Doğu Anadolu Bölgesinde Büyükbaş Hayvancılık Sektörüne İlişkin Ulusal ve Bölgesel Planların Amaç ve Hedefleri markalaşmanın önemini de ön plana çıkardı.

SERKA bu anlamda 2010-2013 Bölge Planına; Hayvancılık altyapısını geliştirilmesi, Tarımsal altyapı ve üretimin geliştirilmesi, yenilikçi ve alternatif tarımsal üretimin yaygınlaştırılması, Eğitim yayım bilgilendirme faaliyetleri ile üreticilerin bilgi ve becerilerinin arttırılması, kaz, kaşar, bal gibi bölgede uygun tarımsal ürünlerin markalaştırılması ve Tarımsal örgütlenmenin güçlendirilmesini aldı.

Ulusal, bölgesel veya İl bazlı hazırlanmış tarım yada kalkınma planlarında büyükbaş hayvancılığa yönelik olarak geliştirilmiş olan stratejiler, hedefler ve amaçlar bölgenin bu anlamdaki kalkınmasına önemli katkılar sunacak. Bu kapsamda başta Doğu Anadolu Projesi (DAP) Ana Planı olmak üzere TRA Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi ve TRB Orta Doğu Anadolu Bölgesi Tarım Master Planları, İl Master Planları Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının hazırlamış olduğu Tarım Master Planı ile Bölgedeki üç Kalkınma Ajansının Bölge Planını daha da önemli kıldı.

DOĞU ANADOLU PROJESİ (DAP) ANA PLANI

Plan dahilinde “sınırlayıcı faktörler” ve “mekansal boyut da “ göz önüne alınarak üç dönem için (2001-2005, 2011-2020) uygulanacak stratejiler belirlendi, ayrıca bölge kapsamında uygulanması için projeler hayata geçiriliyor.

DAP ANA PLANIN’DA BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIKTA BÖLGE İÇİN ÖNERİLEN PROJELER:

1-Suni tohumlama ve aşılama hizmetlerinin özelleştirilmesi

2-Damızlık hayvan ıslahı ve sperma üretim merkezlerinin kurulması

3-Süt sığırcılığını geliştirme projesi

4-Besi sığırcılığını geliştirme projesi

BÖLGE İL TARIM MASTER PLANI

TRA Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi ve TRB Ortadoğu Anadolu Bölgesi Tarım Master Planları. Planlarda TRA ve TRB Bölgelerinde tarımın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için belirlenen hedefler ve uygulamalar benzer başlıklar şeklinde olmak üzere “Amaç ve Stratejilerin Oluşturulması” ve “Bölge Program ve Proje Alanlarının Belirlenmesi” bölümlerinde ele alındı. İlk bölümde amaç ve kalkınma stratejileri belirlenmiş, ikinci bölümünde ise bölgelerde devam eden projeler ele alınmış ve hem bölge düzeyinde hem de master plan düzeyinde program alanları belirlendi. Bu planlarda GZFT analizi kapsamında her bir amaç için farklı stratejiler güçlü, zayıf yönler tehditler ve fırsatlar belirlendi. Planların 7. bölümlerini oluşturan program ve proje alanlarının belirlenmesi kısımlarında, ilgili bölgelerde hali hazırda yürütülmekte olan projeler.

Maliyeyi azaltıcı tedbirler alınması ve tarımsal işletmelerin gelir seviyesinin yükseltilmesi ve rekabet gücünün arttırılmasında; Arazi tapululaştırma, İşletme ölçekleri ve alt yapılarının iyileştirmesi, Ürün çeşitlendirilmesi ve AR-GE faaliyetlerinin desteklenmesi, Dış piyasalarda rekabet üstünlüğü olan olabilecek ürünlerin desteklenmesi, Finansman araçların geliştirilmesi (leasing, lisanslı depoculuk gibi), Organize tarım bölgelerinin kurulması, Arazi pazarının geliştirilmesi ile ilgili tedbirler ve Risk yönetimleri.

Hayvancılığı ve hayvansal ürünler üretimini geliştirerek yetiştiricilerin gelir seviyesini yükseltmek, Et ve süt veriminin arttırılması ve maliyetlerinin azaltılması, Kaliteli ve sağlıklı üretimin geliştirilmesi, Kanatlı hayvan sektörünün geliştirilmesi, Su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi, Kaliteli bal ve diğer arı ürünleri üretiminin arttırılması, Sürdürebilirlik ilkesi çerçevesinde kaliteye dayalı üretim artışı ile gıda güvenliği ve gıda güvencesinin sağlanması, ıslah, Yem bitkileri üretimi, Meraların geliştirilmesi, İşletme ölçeklerinin geliştirilmesi, Hayvan hastalıkları ile mücadele ve kontrol, Sağım hijyeni modern sağım teknikleri ve soğuk zincirin sağlanması, Sözleşmeli üretimin geliştirilmesi.

Tarım-sanayi entegrasyonunun sağlanmasında da Pazar bilgi sisteminin kurulması, Ürün borsalarının geliştirilmesi, Lisanslı depoculuk sisteminin düzenlenmesi, Üretici birliklerin kurulması ve geliştirilmesi, Tarım satış kooperatifleri birliklerin özerkleştirilmesi, Sözleşmeli üretim sisteminin yaygınlaştırılması, Üreticilerin bireysel ve birlikte oluşturacakları dikey entegrasyon projelerine teknik ve finansal destek sağlanması.

Kırsal kesimin ekonomik yönden güçlendirilmesi ve hayat standartlarının yükseltilmesinde ise Katılımcı bir yaklaşımla tarım dışı gelir getirici faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve desteklenmesi, Çevresel etkiler maruz kalan tarım alanlarının korunması, Kırsak alanlarda kadın ve gençlerin ekonomik yaşamdaki etkinliklerinin arttırılması, Kırsal alanda kamu hizmetlerinin etkinliğinin arttırılabilmesi için kamu çalışanları için cazip şartların oluşturulması, Çiftçi eğitiminde özel yayım uygulamalarının geliştirilmesi, Tarım ve kırsal kalkınma amaçlı sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitelerinin güçlendirilmesi, Kırsal kalkınmaya dönük öncelikli kalkınma amaçları belirlenirken, kırsal göçün önlenmesi, kırsal işsizliğin önlenmesi, kırsal turizmin geliştirilmesi, tarım topraklarının muhafazası gerekliliği.

Üretici örgütlerinin desteklenmesi ve geliştirilmesinde bu başlıklar öne çıktı. Üreticilerin teknik hizmet alabilecekleri ve ortaklaşa pazarlama yapabilecekleri örgütlenme yapısın kavuşmalarının desteklenmesi, Üreticilerin bir araya gelerek pazara entegrasyon sağlayacak destekler, Sulama birlikleri ve kooperatiflerin desteklenmesi, Üretici örgütlerinin özerkleştirilmesi ve yönetim yapılarının güçlendirilmesi ve ilgili yasal düzenlemelerin sonuçlandırılması, Üretici örgütlerin geliştirilmesi için mali ve destek sağlanması, Üretici Birlikleri Kanununun çıkarılması önemli bir adım olmakla beraber destekleme ödemelerinin birlikler üzerinden yapılması ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin desteklenmesi gibi birliklerinde desteklenmesi.

KIRSAL KALKINMA PLANI

Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın hazırladığı “Kırsal Kalkınma Planı (2010-2013) belgesinde kırsal alan tanımı yapılmış ve plan bu kırsal alan tanımı içine giren tüm yerler için genel olarak stratejiler belirlendi. Planda mekansal olarak özdeşleşmiş değerlendirmeler ve hedefler bulunuyor.

BÖLGE PLANLARI

KUZEYDOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI (KUDAKA) BÖLGE PLANI (2010-2013):

KUDAKA Bölge Planı’nda sektörel öncelikler ve bu önceliklere ilişkin hedefler belirlendi. Tarım sektörü için belirlenen öncelikler aşağıda verilmiştir. Tarım Sektöründeki Öncelikler:

1-Bölgenin tarım ve hayvancılık sektöründeki potansiyelinin farkındalığını arttırmak ve sağlıkla politika geliştirmek amacıyla bilgi altyapısını geliştirilmesi.

2-Bölgede tarım ve hayvancılık alanında örgütlenme kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla birlikte çalışmanın özendirilmesi, beşeri ve sosyal sermayenin geliştirilmesi.

3-Bölgede tarımın geliştirilmesine yönelik yatırım ve organizasyonların teknik altyapılarının geliştirilmesi.

4-Bölgede tarım ve hayvancılık alanında verimliliğin ve yenilikçiliğin geliştirilmesine yönelik AR-GE çalışmalarının desteklenmesi.

DOĞU ANADOLU KALKINMA AJANSI (DAKA) ÖN BÖLGESEL GELİŞME PLANI (2009-2010):

DAKA iki yılını kapsayan bir ön bölgesel gelişme planı geliştirilmiştir. Müteakip üç yıl için hazırlanan bölgesel plan henüz açıklanmamıştır.Ön Bölgesel Geliştirme Planında belirlenen dört adet stratejik amaçtan birisi “Tarım ve Hayvancılığın geliştirilmesi” şeklinde tanımlanmıştır. Bu stratejik amaca yönelik öngörülen büyükbaş hayvancılık ile ilgili öncelikler:

ÖNCELİK1: Tarımsal üretim ve pazarlama altyapısını geliştirmek üreticilerin pazara ulaşmasını sağlamak, rekabet üstünlüğü sağlayacak üretimi teşvik etmek ve üretim maliyetlerini azaltıcı modern tarım teknolojilerin uygulanmasını sağlamak.

ÖNCELİK2: Hayvan türlerinin ıslahını sağlamak ve bakım-beslenme koşullarını iyleştirmek.

ÖNCEİLK3: Hayvansal ürün pazarlama altyapısını geliştirmek, üretim maliyetlerini azaltmaya yönelik faaliyetlerde bulunmak.

SERHAT KALKINMA AJANSI (SERKA) BÖLGE PLANI (2010-2013)

SERKA Bölge Planında bölge kalkınmasına yönelik 5 amaç belirlenmiştir. Bu amaçlardan birisi “Tarım ve Hayvancılıkta Üretimin Verimliliğin ve Katma değeri Arttırmak” şeklinde belirlenmiştir. Bu amaç altında belirlenen hedefler aşağıda verilmiştir.

1-Hayvancılık altyapısını geliştirilmesi

2-Tarımsal altyapı ve üretimin geliştirilmesi, yenilikçi ve alternatif tarımsal üretimin yaygınlaştırılması.

3-Eğitim yayım bilgilendirme faaliyetleri ile üreticilerin bilgi ve becerilerinin arttırılması.

4-Bölgede uygun tarımsal ürünlerin (kaz, kaşar, bal) markalaştırılması.

5-Tarımsal örgütlenmenin güçlendirilmesi.