DEM Parti Grup Başkanvekili ve Kars Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit’in soru önergesi şöyle :

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Aşağıdaki sorularımın Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu tarafından Anayasanın 98. ve İçtüzüğün 96. ve 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

19.09.2024

Gülüstan Kılıç KOÇYİĞİT      

Kars Milletvekili             

DEM Parti Grup Başkanvekili

Sağlık hizmetlerinin planlanması, temel sağlık hakkı, sosyal devlet ilkeleri ve halkın ücretsiz, nitelikli ve anadilinde sağlık hizmetine erişimi temelinde şekillendirilmelidir. Her yurttaş, dil, din, ırk, cinsiyet, cinsel yönelim veya ekonomik durumuna bakılmaksızın eşit ve kolayca ulaşabileceği kaliteli sağlık hizmetlerine sahip olmalıdır. Bu, sosyal devletin en temel sorumluluklarından biridir. Özellikle anadilinde sağlık hizmeti, bireylerin kendi dilinde sağlık hizmeti alabilmesi, doğru teşhis ve tedavi sürecinin olmazsa olmazıdır. Kars ili özelinde sağlık hizmetlerinin planlanması, bölgenin çok dilli yapısı ve kırsal alanlardaki dezavantajlı grupları dikkate alarak halk sağlığını önceleyen bir perspektifle yapılmalıdır.

Sağlık hakkının gerçek anlamda hayata geçmesi için sağlık hizmetlerine ücretsiz erişim sağlanması gereklidir. anadilinde sağlık hizmeti ise, sağlık hizmetinin kalitesini artırmak, hastaların sağlık durumlarını doğru ifade edebilmeleri ve tedavi süreçlerine etkin katılım sağlayabilmeleri açısından önemlidir. Devlet, her yurttaşın anadilinde sağlık hizmeti alabilmesi için sağlık çalışanıni bu yönde eğitmeli ve istihdam politikalarını buna göre düzenlemelidir.

Kars özelinde, sağlık politikalarının ve uygulamalarının temelini halk sağlığını önceleyerek koruyucu ve önleyici sağlık hizmetlerine yatırım yapmak oluşturmalıdır. Tedavi odaklı bir sağlık sistemi yerine, sağlığı koruyan ve hastalıkları önceden engelleyen bir yapı, hem ekonomik olarak hem de halk sağlığı açısından daha etkili olacaktır. Kars gibi çok dilli ve dağınık nüfus yapısına sahip bir kentte, sağlık hizmetlerine ücretsiz, anadilinde ve nitelikli erişim, bu politikaların merkezine konulmalıdır. Sağlık hizmetlerinin etkinliği, sadece hastaların değil, toplumu oluşturan her bireyin sağlığını koruma üzerine kurulmalıdır.

Kars’ta çocukluk çağı aşılarının tam ve zamanında yapılması için anadilinde bilgilendirme yapılmalı, kırsal bölgelerde yaşayan aileler bu konuda desteklenmelidir. Kanser taramaları, diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıklar için taramalar düzenli olarak yapılmalı ve bu hizmetler ücretsiz olarak sunulmalıdır.

Kırsal bölgelerde yaşayan yurttaşların sağlık hizmetine erişimini sağlamak için mobil sağlık ekipleri oluşturulmalı ve bu ekipler anadilinde hizmet verecek nitelikli personelden oluşmalıdır. Ambulans ve acil sağlık hizmetleri, özellikle kırsal alanlarda daha hızlı ve etkin olmalı, kırsaldaki yurttaşların acil sağlık hizmetlerine ücretsiz ve kolay erişimi sağlanmalıdır.

Aile hekimliği sistemi, anadilinde hizmet verebilecek hekimler ile güçlendirilmelidir. Aile hekimlerinin, her bireyi düzenli olarak takip edebilmesi, sağlık durumlarını kontrol altında tutabilmesi sağlanmalıdır. Toplum sağlığı merkezleri, koruyucu sağlık hizmetlerinde aktif rol almalı ve halka yönelik anadilinde bilgilendirme kampanyaları düzenlenmelidir.

Kars’taki toplum, sağlık konusunda bilinçlendirilmeli, anadilinde sağlık eğitimi verilerek sağlıklı yaşam alışkanlıkları teşvik edilmelidir. Bu eğitimler özellikle kırsal bölgelerde daha yaygın hale getirilmelidir. Okullarda sağlık eğitimi programları oluşturulmalı ve çocukların erken yaşta sağlık bilgisi edinmesi sağlanmalıdır.

Sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmak için Kars’taki doktor, hemşire ve sağlık teknisyeni eksiklikleri giderilmeli, özellikle anadilinde hizmet verebilecek sağlık çalışanı istihdam edilmelidir. Devlet hastaneleri ve sağlık ocakları, modern tıbbi cihazlarla donatılmalı, bu cihazları kullanacak nitelikli personel sağlanmalıdır.

Bir sosyal devlet, yurttaşlarının sağlık hizmetlerine ücretsiz, nitelikli ve eşit şekilde erişimini sağlamalıdır. Kars gibi coğrafi olarak zor bir bölgede, bu erişim zorluklarını aşmak için özellikle sağlık emekçilerine teşvik programları sunulmalıdır. Böylelikle Kars halkının en temel sağlık hizmetine erişmek için ilçeden il merkezine ve hatta başta Erzurum olmak üzere çevre illere gitmek zorunda bırakılmasının önüne geçilmelidir.

Ücretsiz sağlık hizmetleri, her yurttaşın ekonomik durumu ne olursa olsun hizmet alabilmesi için zorunludur. anadilinde hizmet, sadece hasta-hekim ilişkisini güçlendirmez, aynı zamanda sağlık hizmetinin etkinliğini artırır. Kars gibi çok dilli bir bölgede, sağlık çalışanınin anadilinde hizmet verebilmesi, doğru teşhis ve tedavi süreçlerinin başarı oranını yükseltir. Evde bakım hizmetleri, yaşlılar ve engelliler için erişilebilir hale getirilmeli, bu hizmetler ücretsiz sunulmalıdır.

Sonuç olarak, Kars ilinde sağlık hizmetlerinin planlanması, temel sağlık hakkı, sosyal devlet ilkesi, ücretsiz sağlık hizmeti ve anadilinde hizmete erişimi temel almalıdır. Sağlık, sadece hastalık tedavisiyle sınırlı olmamalı, koruyucu ve önleyici politikalar ile toplumun sağlığını güçlendiren proaktif bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Sağlık hizmetlerine ücretsiz erişim, nitelikli ve yeterli sayıda sağlık çalışanı, modern donanım ve anadilinde hizmet ile yurttaşların sağlığı güvence altına alınmalı, devlet bu konuda sorumluluğunu yerine getirmelidir. 

Bu bağlamda;

1.Kars ilinde ve ilçelerinde  görev yapan doktor, hemşire, sağlık teknisyeni ve diğer sağlık çalışanlarının toplam sayısı nedir?

2.Kars ilinde ve ilçelerinde görev yapan kaç uzman kaç pratisyen hekim vardır? Bu hekimlerin uzmanlıklara göre dağılım nedir?

3.Kars ilinde ve ilçelerinde görev yapan, hekim dışı sağlık çalışanlarının meslek gruplarına göre dağılımı (ebe, radyoloji teknisyeni, laboratuvar teknisyeni vb.) nedir?

4.Kars ilinde ve ilçelerinde aktif görev yapan sağlık çalışanı oranı Türkiye geneliyle nasıl kıyaslanmaktadır?

5.Kars ilindeki uzman doktor sayısı yeterli midir? Hangi branşlarda doktor açığı bulunmaktadır? Kars ve ilçelerinde uzman doktor kadrosu ne şekildedir? Bu kadroların kaçı aktif olarak görevdedir?

6.Kars’taki sağlık kuruluşlarında kullanılan tıbbi cihazlar (MRI, tomografi, ultrason gibi) nelerdir? Cihazlar her hastanede mevcut mudur? Tıbbi cihazların bakım ve yenilenme süreçleri nasıl yürütülmektedir? Modern cihazların kullanımı için nitelikli ve uzman sağlık çalışanı mevcut mudur?

7.Kars ilinde ve ilçelerinde kaç adet devlet hastanesi, aile sağlığı merkezi, sağlık ocağı ve özel hastane bulunmaktadır? Bu kuruluşların ilçelere göre dağılımını ve isimlerini ayrıntılı bir şekilde listeleyebilir misiniz?

8.2002'den itibaren her yıl için Kars ilinde ve ilçelerinde bulunan sağlık kuruluşlarında tedavi gören hasta sayısı ayaktan ve yatarak ayrı ayrı olmak üzere kaçtır?

9.Bu hastanelerin yatak kapasiteleri yeterli midir?

10.Kars ilinde ve ilçelerinde kaç yoğun bakım ünitesi vardır? Bu yoğun bakım ünitelerinin ayrı ayrı  yatak kapasitesi nedir?  Yeni yoğun bakım ünitesi yapmayı planlıyor musunuz?

11.Kars ilinde ve ilçelerinde yenidoğan yoğun bakım ünitesi var mıdır? Varsa, yatak kapasitesi kaçtır?

12.Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde çalışacak uzman hekim ve sağlık çalışanı ekibi var mıdır?

13.Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde kaç tane çocuk küvezi vardır?

14.2002'den itibaren Kars'ta başka bir sağlık kuruluşuna sevk edilen hasta sayısı nedir? Sevk sebepleri hangi başlıklar altında toplanmaktadır? Hangi hastalıklar ya da eksiklikler sebebiyle en fazla sevk yapılmaktadır?

15.Kars il merkezinde ve ilçelerinde kaç adet ambulans bulunmaktadır? Kırsal alanlarda acil durumlara ulaşma süreleri ne kadardır? Bu ambulansların müdahale kapasitesi yeterli midir?

16.Kars’ta yıllık çocukluk çağı aşılama oranları nedir? Yaygın hastalıklar için uygulanan tedavi sayıları nelerdir? Kırsal bölgelerde yaşayan ailelere anadilinde bilgilendirme yapılmakta mıdır?

17.Kars ilinde ve ilçelerinde ebeveynlerinin tercihinden dolayı aşı olmayan bebek ve çocuk sayısı kaçtır?

18.Kars ilinde ve ilçelerindeki sağlık kuruluşlarında sunulan hizmetlerin kalitesine yönelik denetimler yapılmakta mıdır? Varsa bu denetimlerin sonuçları nelerdir? Memnuniyet anketleri veya araştırmalar varsa sonuçları nedir?

19.Kars’ın kırsal bölgelerinde yaşayan yurttaşlar için mobil sağlık hizmeti sağlanıyor mu? Sağlanıyorsa, bu ekiplerde görev yapan sağlık çalışanı sayısı nedir ve hizmet anadilinde sunuluyor mu?

20.Kırsal bölgelerdeki ambulans ve acil müdahale kapasitesi yeterli midir? Acil durumlarda kırsal alanlardan ilçe ya da il merkezlerine ulaşım süresi nedir?

21.Kars’ta kanser taramaları, diyabet ve hipertansiyon gibi kronik hastalıklar için düzenli tarama programları var mıdır? Bu hizmetler ücretsiz midir ve halka erişim oranları nedir?

22.Kars’ta aile hekimliği sistemi nasıl işlemektedir? Her bireyin düzenli olarak takibi yapılmakta mıdır? Aile hekimlerinin hasta takibi ve yönlendirme kapasiteleri yeterli midir?

23.Toplum Sağlığı Merkezleri hangi alanlarda hizmet vermektedir? anadilinde bilgilendirme kampanyaları düzenleniyor mu?

24.Kars’ta özellikle kırsal bölgelerde anadilinde sağlık okuryazarlığı eğitimi sunulmakta mıdır?

25.Okullarda çocuklara yönelik sağlık eğitimi programları uygulanmakta mıdır?

26.Kars’ta sağlık hizmetlerinin sürekliliğini sağlamak ve bölgedeki nitelikli sağlık çalışanının kalıcı olarak istihdam edilmesine yönelik planlar var mı? Sağlık çalışanının bölgeye atanması ve kırsal alanlardaki sağlık emekçilerine yönelik teşvik programları mevcut mudur?

27.Kars’ta yaşlı ve engelli yurttaşlara yönelik evde bakım hizmetleri sağlanmakta mıdır? Bu hizmetler erişilebilir ve ücretsiz midir? Bu hizmetlerden faydalanan kişi sayısı nedir?

28.Kars'ta Kürtçe ve diğer yerel anadillerinde sağlık hizmeti verebilecek personel sayısı nedir? Bu konuda eğitim ya da istihdam planı var mıdır?

29.Kars’ın sağlık hizmetlerine erişim konusunda yaşadığı coğrafi zorlukları aşmak adına sağlık çalışanına yönelik ek teşvikler ya da lojistik çözümler planlanmakta mıdır?