Tacettin DURMUŞ 

Evliya Camisinin hemen karşısında bulunan ve camiye dönüştürülen bin yıllık 12 Havariler Kilisesini çevreleyen duvar, her gün bölgeyi ziyaret eden yerli ve yabancı misafirler ile özellikle çocuklar için büyük tehlike oluşturuyor.

Yıllardır yıkılmak üzere olan ve birkaç destekle derme çatma bir şekilde güçlendirildiği sanılan tarihi özelliyi bulunan kısmen yıkılan duvar, tarihi ve kültürel dokuya aykırı bir şekilde her gün görücüye çıkıyor. Bölgeyi ziyaret eden turistler tarafından da hayretle izlenen manzara, yetkililerin dikkatini bu güne kadar çekmediği gibi, tarihi değeri olduğu da dikkate alınmıyor.

Geride bıraktığımız yaklaşık 10 yılda, Kars Kalesi ve çevresi, tarihi hamamlar, taş köprü, Beylerbeyi Sarayı, Evliya Camisi ile 12 Havariler Kilesinin bulunduğu alanda yapılan çevre düzenlemesi ve restorasyonlar dışında bırakılan duvara da bir an önce el atılması gerekiyor.

12 Havariler Kilisesi ve yanında bulunan yine kaderine terk edilmiş ve yıllardır sahibini arayan Papazın Evini çevreleyen ve aynı dönemde yapılan duvar, restore edilerek güçlendirildiği taktirde tarihi doku daha da zenginleşmiş olacak. Kars’a ayak basın ziyaretçilerin ilk olarak gezdiği bölgede her kesin dikkatini çeken bu çarpıklık, şehrin kadim dokusuna da yakışmıyor.

Aynı zamanda 12 Havariler Kilesi ve Papazın Evini çevreleyen duvarın çevresi de harabe gibi yine tarihi doku içerinde bulunuyor. Yıllar önce istimlak edilerek gecekonduların yıkılmasının ardından olduğu gibi bırakılan alana da bir an önce el atılarak değerlendirilmesi de önem arz ediyor.

PAPAZIN EVİ DE SAHİBİNİ ARIYOR

Öte yandan yıllardır yerel ve ulusal basına ‘Papazın Evi sahibini arıyor, Papazın Evi kaderine terk edildi’ şeklinde yanıysan tarihi duvarın çevrelediği Papazın Evi de, kültür turizmine hizmet etmek için sahiplenmeği bekliyor.

Geçtiğimiz yıl gazetemizde yayınlandığımız “Papazın Evi sahibini arıyor” konu başlıklı habere Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Selim Uzgur’dan açıklama gelmişti.

Uzgur, yaptığı açıklamada gayesi ve maksadı anlaşılmayan bir kararla, Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğünün Papazın Evi ve vakfın içerisinde faaliyet gösterdiği diğer tarihi binanın kamulaştırılması için mahkemeye başvurulduğunu ve mahkemenin henüz sonuçlanmadığı için restorasyon çalışmalarının yarıda kaldığını söylemişti.

Açıklamasında mahkemenin sonucundan sonra restorasyon çalışmalarına devam edileceğini de açıklayan Uzgur, Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfı’nın asırlardan beri Kars’ta ve Anadolu’da, milli, manevi ve tarihi değerleri koruyarak aziz milletimize hizmet ettiğini ve hizmet etmeye bundan sonra da devam edeceğini belirtmişti.

Selim Uzgur yaptığı açıklamada:“1996 yılından beri Harakânî tüzel kişiliklerinin ve Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfı’nın, Kars ilimizde yapmakta olduğu faaliyetler, şehir içinde ve dışında yurttaşlarımız ve devletimizin yetkili kurumları tarafından bilinmektedir. 1996 tarihinde Kars Merkez Evliya Camii ve Türbesi’nin restorasyon çalışmaları, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun, 22.03.1996 gün, 740 sayılı kararıyla başlatıldı. Bu külliye içerisindeki; Evliya Camii, Ebu’l Hasan Harakânî Türbesi, Harakânî Kültür Merkezi, Osmanlı Evi, külliyeyi çevreleyen ihata duvarları, binlerce m2 çevre düzenlemesi ve bu tarihi eserlerin çevresinde bulunan bir kısım gecekondu ve harabelerin kamulaştırmaları yapılarak, başta Kars Valiliği olmak üzere, Kars Belediyesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Vakıflar Bölge ve Genel Müdürlükleri, Kültür Bakanlığı ve tüm özel ve tüzel kişiliklerle beraber yetkili kurumların onaylarıyla bu tarihi mekânın restorasyonu ve yeniden yapılandırılması gerçekleştirilerek aziz milletimizin hizmetine sunulmuştur.

Kars Belediyesi 09. 04. 2013 tarih ve 89 sayılı kararı ile Belediye’ye ait birçok gayrımenkulü satışa çıkardığı gibi, bahse konu olan evi de satışa çıkartmıştır. Harakânî Külliyesi içinde bulunması hasebiyle Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfı bu evi satın almıştır. Evliya Camii’nin bahçesinde bulunan Kültür Merkezi, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 10. 09. 2007 tarih ve 722 sayılı kararı ile restore edilerek, 29. 10. 2011 yılında yapılan Gazi Kars Şehrengizi Sempozyum’u etkinlikleri kapsamında yurt içinden ve dışından gelen bir çok misafir ile, sayın Bakanımız Ahmet Arslan, Milletvekilimiz Yunus Kılıç ve dönemin Belediye Başkanı Nevzat Bozkuş’un katılımlarıyla hizmete açılmıştır. Bahsedilen ev ise, 21.06. 2016 tarih ve 53 sayılı Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfı Yönetim Kurulu kararıyla, Harakânî Tanıtım Evi olarak restore edilmeye başlanmıştır. Gayesi, maksadı anlaşılmayan bir kararla, Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğü bu iki evi kamulaştırmak için mahkemeye başvurmuştur. Mahkeme henüz sonuçlanmadığı için restorasyon çalışmaları yarıda kalmıştır. Mahkemenin sonucundan sonra restorasyon çalışmalarına devam edilecektir. Seyyid Ebu’l Hasan Harakânî Vakfımız, asırlardan beri Kars’ta ve Anadolu’da, milli, manevi ve tarihi değerlerini koruyarak aziz milletimize hizmet etmiştir ve hizmet etmeye devam edecektir.” Demişti.