2011-2012 Öğretim Yılı Ortaöğretim Kurumları Arası 20-23 Mart tarihleri arasında Erzurum’da düzenlenen Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Araştırma Proje yarışmasında bölge çapında dereceye giren projeler Kars Valisi Ahmet Kara öncülüğünde basına tanıtıldı.

Vali Ahmet Kara’nın başkanlık ettiği Valilik Toplantı Salonu’ndaki tanıtım toplantısına Milli Eğitim Müdürü Yıldırım Alkış, Alparslan Lisesi Müdürü Bilal Gürbüzoğlu, Alparslan Lisesi Coğrafya Öğretmeni Proje sorumlusu Zinnur Karadeniz ve projeleri dereceye giren öğrenciler ise basın mensupları katıldı.

Alparslan Lisesi 11/H sınıfından bölge birincisi Esra Ubiç’in, “Orman Yangınlarının Yayılmasını Önlemede Yanmaz Perde Yöntemi” projesi, Alparslan Lisesi 10/A sınıfından bölge ikincisi Mehmet Fatih Yüce ve 10/G sınıfından Yunus Kaya’nın, “Bina Güvenliğinde Hava Yastığı Modeli” projesi ile Alparslan Lisesi 11/H sınıfından bölge üçüncüsü Gamzi Bakırhan ve 11/H sınıfından Gamze Altunbey’in, “Afetlerde Öncelikli Olmak Üzere Çok Amaçlı Misafir Kent” projesinin detayları Vali Kara’ya anlatıldı.

Törende okul müdürü ve proje sorumlusu ile öğrencileri tebrik eden Vali Kara, daha sonra hediyelerini dağıttı ve başarılarının devamını diledi.

oplantının ardından Milli Eğitim Müdürü Yıldırım Alkış da dereceye bu projeler ile dereceye giremeyen Alparslan Lisesi 11/H sınıfından Tuğba Ağkoç ve 11/H sınıfından Melek Durak’ın, “Kars Örneğinde Atıl Değerler Merkezi” projesi ve Alparslan Lisesi 11/G sınıfından Sinem Sadi ve 11/G sınıfından Neslihan Saday’ın, “Ozonosferi Korumada Alternatif Yöntem: Ozon Kalkanı” projesini kendi makamında tanıttı.

Tüm proje sahibi öğrencilere kitap hediye eden Milli Eğitim Müdürü Yıldırım Alkış, hepsine tek tek teşekkür ederek, hepsinden sadece okuma değil yazmaya da önem vermelerini istedi.

Dereceye giren projeler 08-08 Mayıs 2012’de TÜBİTAK’ın Ankara’daki Türkiye finali yarışmasında Kars’a temsil edecekler.

İŞTE KARS ALPARSLAN LİSESİ’NİN PROJELERİ:

BİNA GÜVENLİĞİNDE HAVA YASTIĞI MODELİ

Alparslan Lisesi 10/A sınıfından Mehmet Fatih Yüce ve 10/G sınıfından Yunus Kaya’nın, “Bina Güvenliğinde Hava Yastığı Modeli” projesi.

PROJE ÖZETİ:

Depremlerde ve göçüklerde ölüm sebebi ezilme ve boğulmalardır. Günümüzde doğal afetler sıkça yaşanmaktadır. Bizde projemizde özellikle depremlerde can kaybını en aza indirmek mümkün olacaktır. Deprem esnasında bina daha az yıkılacak ve enkaz altında yaşam alanı genişleyecektir. Bina yıkılsa bile bina içinde boşluklar oluşturmak mümkün olacaktır. Projemiz ile göçük altında kalan insanlara biraz daha zaman kazandırmak ve arama kurtarma ekiplerine arama sırasında geniş boşluklar üretmek mümkün olacak ve bu sayede can kaybı en az hale gelecektir.

Bildiğimiz gibi yakın zamanda meydana gelen 7,2 şiddetindeki Van depreminde pek çok insan canını, pek çoğu da yakınını ya da sağlığını kaybetti. Bilimsel vurgulara dayalı olarak Van’ın bir kısmının 1.dereceden deprem bölgesi olduğunu biliyoruz. İnsanlarımız bu tehlikeyi bilmelerine rağmen mecburiyetten ya da gerek duymadıklarından deprem riskine karşı hiçbir önlem almıyorlar. Bizde bu insanların yaptığı hataları göz önünde bulundurarak bu projeyi yapmamız gerektiğini düşündük.

Bizim göçükleri önleme ihtimalimiz yoktur. Fakat yıkılan binalarda boşluklar oluşturarak göçük altında kalan insanların yaşam süresini uzatacağımıza inanmaktayız.

Projemizin mantığı binanın içindeki her bir kata yerleştireceğimiz hava yastıkları deprem anında titreşime duyarlı tüplerden gelen hava ile şişecek ve böylece hava dolan yastıklar yükseklik oluşturacaktır. Üzerine düşen parçalara dayanıklı olan hava yastıkları pilot denemelerden sonra en ideal şekilde üretilecektir. Ayrıca kullanacağımız hava yastıklarında özel mekanizmalar bulunup bu mekanizmalar sayesinde hava temin etmek mümkün olacaktır. Katlara yerleştireceğimiz hava yastıkları binanın alt katlarına daha güçlü, üst katlara ise daha zayıf hava yastıkları koymamız mimari bir zorunluluk haline getirilirse gerekli verimin alınacağını düşünmekteyiz.

Depremde göçük altında canlı kalma süresi 1 haftayı genelde geçmemektedir. Çünkü bu zamana kadar ölmemiş olsa bile sağ kalma ihtimali düşünülmektedir. Bizim amacımız binanın yıkılmasını önlemek ve oluşturacağımız boşluklarla insanların girebileceği, ihtiyaçlarını karşılayabileceği alanlar meydana getirmektir.

KARS ÖRNEĞİNDE ATIL DEĞERLER MERKEZİ

Alparslan Lisesi 11/H sınıfından Tuğba Ağkoç ve 11/H sınıfından Melek Durak’ın, “Kars Örneğinde Atıl Değerler Merkezi” projesi.

PROJE ÖZETİ

Kullanılmayan arsa, bina, fabrika, tarihi eser gibi değerlerin ekonomiye ve kültüre faydası olmadığı gibi görüntü yönünden de çirkin manzaralar oluşturmaktadır. Bu yüzden birinci amacımız atıl değerlerin envanterini oluşturmak.

Ekonomide kayıplardan bir çeşidi de israftır. İsraf, sadece paranın boşuna harcanmasıyla gerçekleşmez. Bir diğer çeşidi de potansiyelin değerlendirilmemesidir. İnsanların olduğu gibi şehir ve ülkelerin de potansiyeli vardır. Doğru değerlendirilemediğinde ortaya potansiyelin israfı çıkar.

Osmanlı Devleti’nde Tımar Sistemine göre şahıslara arazi devlet tarafından verilirken aynı zamanda belli sayıda askerin bakımını da yüklüyordu.

Buna göre sistem işleyişi aşağıdaki sırayla gerçekleşmesi hedeflenmektedir.

1- Önce atıl değerler envanteri oluşturmak

Bunun kriterleri aşağıdaki gibi olması hedeflenmektedir.

A- Değerin 10 yıl ve üzeri kullanılmıyor olması,

B- Alternatif işlere uygun olması,

C- Kullanımı halinde katkısının masrafından fazla olması,

D- Kamu yararına hizmet verecek olması ya da ticari gelir kazandırması,

2- Atıl değer tespit edildikten sonra kullanım alternatiflerinin belirlenmesi,

3- Restorasyon gerekenlerin kullanım hakkı belirlendikten sonra restore edilmesi,

4- Kullanacak kişi ve kurumların tespit edilmesi (İlan, ihale ve duyurularla)

5- Gerekli sözleşmeler yapıldıktan sonra kullanıma açılması,

6- ÂDEM yetkilileri tarafından kullanımın her yıl yerinde ve düzenli takip edilmesi.

AFETLERDE ÖNCELİKLİ OLMAK ÜZERE ÇOK AMAÇLI MİSAFİR KENT

Alparslan Lisesi 11/H sınıfından Gamzi Bakırhan ve 11/H sınıfından Gamze Altunbey’in, “Afetlerde Öncelikli Olmak Üzere Çok Amaçlı Misafir Kent” projesi.

PROJE ÖZETİ

Doğal afetler insanoğlu var olduğu sürece nesiller üzerinde etkili olmuştur. Hatta insan daha Dünya’da yokken bile çok ciddi afetler olduğu bilinmektedir. Tabi bu afetlere karşı insan dışında diğer canlıların çözüm geliştirmesi beklenemez.

İşte biz de günümüzde özellikle kalabalık kentlerde meydana gelen afetlerin sıklaşması ve çok sayıda can, mal kaybı ve barınma sorunu ortaya çıkarması üzerine bu projeyi geliştirdik. Projemiz Türkiye şartlarına ve gerçekleşen doğal afetlerin meydana getirdiği yıkım boyutlarına göre tasarlanmış ve 100.000 kişiyi barındıracak bir sistem üzerine oturtulmuştur.

En son Van’da yaşanan 7,2 şiddetindeki deprem sonrasında herkesin en büyük endişesi yaklaşan kış şartlarında sertleşen hava ve yağan karın yaşamı çok olumsuz etkileyeceği ve bu yüzden depremzedelerin çadırlarda yaşamalarının büyük sıkıntı oluşturacağı şeklindeydi.

Ancak bizim önerimiz tüm bunları içeren ve kişiyi afet ortamından da kurtaracak psikolojik yapısını da olumlu etkileyecek olan yepyeni bir kent kurmaktır. Bu kentin hiçbir zaman yerleşik sakinleri bulunmayacak ve sürekli değişen misafirleri bulunacaktır. Bu yüzden kuracağımız kentin adına ‘MİSAFİR KENT’ demeyi uygun gördük.

İşte bizim projemizin asıl büyük katkısı sorunlu zamanlarda sahip çıkılması için yardım seferberlikleri, çağrıları, konserleri vb. yapmaya ihtiyaç kalmadan halka el uzatan büyük ve organize devleti sağlamak olacaktır.

ORMAN YANGINLARININ YAYILMASINI ÖNLEMEDE YANMAZ PERDE YÖNTEMİ

Alparslan Lisesi 11/H sınıfından Esra Ubiç’in, “Orman Yangınlarının Yayılmasını Önlemede Yanmaz Perde Yöntemi” projesi.

PROJE ÖZETİ

Dünyada gün geçtikçe ormanların miktarı azalmakta yaşam kaynağımız yok olmaktadır. Orman yangınları genellikle güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde daha fazla meydana gelmektedir. Orman yangınlarının çıkış sebeplerini bildiğimiz halde gerekli tedbirleri alamıyor ve ormanların yok oluşuna dur diyemiyoruz. Tüm bu sebepleri göz önüne alarak ‘Orman Yangınlarının Yayılmasını Önlemede Yanmaz Perde Yöntemi’ adı altında bir proje geliştirdim.

Bu projemle orman yangınlarının yayılmasını, can ve mal kayıplarının en aza indirilmesini amaçlıyorum. Projemde yangın esnasında yer altına yerleştireceğim yüksek ısıya dayanıklı yanmaz kumaşlar yangın sırasında bağlı oldukları mekanizmanın harekete geçirilmesi ile yer altından çıkarılıp yangın alanını kuşatarak yangının yayılmasını önleyecektir.

Bu sayede canlı türleri, relikt ve endemik türler daha iyi korunacak ve yangın sonrası orman alanının rehabilitasyonu da daha kolay yapılabilecektir.

Günümüzde orman yangınlarına müdahale için harcanan paranın bu projenin maliyetinden daha çok olduğunu yaptığımız araştırmalarda gördük. Bu sebeplerle proje uygulanabilirliğinin yüksek olduğunu düşünüyoruz.

OZONOSFERİ KORUMADA ALTERNATİF YÖNTEM: OZON KALKANI

Alparslan Lisesi 11/G sınıfından Sinem Sadi ve 11/G sınıfından Neslihan Saday’ın, “Ozonosferi Korumada Alternatif Yöntem: Ozon Kalkanı” projesi.

PROJE ÖZETİ:

Güneşte üretilen ve uzayda her yöne yayılan, çok büyük miktardaki enerjinin bir bölümü, ya doğrudan ya da atmosferde saçılarak yeryüzüne ulaşır. Yeryüzündeki yaşamın ana kaynağı olan güneş enerjisi farklı dalga boylarında olup; kısaca UV (mor ötesi ), görünür ve IR (kızıl ötesi ) ışınlar olarak ayrılabilir. Güneşten gelen enerjinin insanlar üzerine etkileri de bu dalga boylarına göre farklılık gösterir. Bu ışınlar Ozon Tabakasına ve insanlara büyük zarar vermekle birlikte bu zararı bir tek Ozon tabakası en aza indire bilmektedir. İnsanoğlu şu anki tutumu ile ozon tabakasına zarar vermektedir. Bu zarar yapılan araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Ozon tabakasındaki deliğin 10 milyon kilometrekarelik bir alana yayıldığı bilinmekle birlikte Bu alan, Avrupa kıtasıyla hemen hemen aynı büyüklüğe denk geliyor.

İnsanlığı tehdit eden bu tehlikeden kurtulmak için bir çare arayışındaydık. Tam da bu aşamada bize fikir erliği eden denizanalarının görünümünden esinlenerek o görünümümde tüm zararlı gazları arıtan katalizör niteliğinde bir uydu tasarladık. Uydumuza Ozon Kalkanı adını verdik. Ozon Kalkanı’nı ozonosfer tabakasından öncesine yerleştirmeyi planlıyoruz. Böylece ozon tabakasının yükü azalacak ve delik küçülecek ya da aynı seviye de kalacaktır. Finans açısından düşünüldüğünde ise bu gibi tasarımlar için ayrılmış uluslar arası fonlar bulunmaktadır. Bir finans ayrılmamış olsa bile insan hayatı tüm maliyetlerin ötesindedir.