Geçtiğimiz yıl 1 Ekim günü Sarıkamış çöplüğünde vurularak vahşice öldürülen boz ayı, Kafkas Üniversitesi’ne getirilmiş ve burada tek parça halinde derisi soyularak İstanbul’a tek lisanslı tahnitçi (Mumyacısı) İsmail Yey’e kargoyla gönderilmişti. Aradan geçen 7 ay sürede büyük bir titizlikle tahnitlenen (içi doldurulan) boz ayı sergilenmesi için Kars Kafkas Üniversitesi’ne geri gönderildi. Mumyalanan boz ayı bilimsel çalışmalar için üniversitede sergilenecek. Boz ayıyla birlikte geçtiğimiz yıl ateşli silahla öldürülen Kurt ve daha önceden tahnitlenen Şahin ile Puhu cinsi Baykuş da üniversitede sergilenecek.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK BOZ AYISI OLARAK KAYITLARA GEÇTİ

KuzeyDoğa Derneği Başkanı Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, “Türkiye’nin en büyük boz ayısı. Bunun için rektörümüz Sami Özcan’a çok teşekkür ediyoruz. Maalesef daha önce Sarıkamış Belediyesi’ne ait çöplüğe kapı takılması için yaptığımız tüm uyarılara rağmen geçen yıl 1 Ekim’de Sarıkamış çöplüğünde bu bozayı kaçak olarak tahmini 10-20 metreden kalleşçe vurulmuştu. Bunu vuranlar avcı değil zaten. Halen Sarıkamış Belediyesi çöplüğe kapı takmadı. KuzeyDoğa Derneği, rektörümüzün inisiyatifiyle bu boz ayıyı Kars İl Orman ve Su İsleri’nin kamyonetiyle üniversiteye getirdi. Veteriner Fakültesi hocalarımızda postunu çıkardı. Tuzlayarak Türkiye’nin tek diplomalı tahnitçisi (mumyacısı) İhsan Yey’e gönderdiler. Rektörümüz bu ayının içerisinin en iyi şekilde doldurulması için gerekli direktifi verdi ve bütçeyi ayırdı. Bu bozayı 300 kiloyu geçtiği için Türkiye’nin en büyük boz ayısı olarak kayıtlara geçti. Türkiye’de Doğu Karadeniz’de daha önce çalışılmış boz ayılar 70-160 kilo arasındaydı. Fakat bu ayı bunların kat kat fazlası. Yakasındaki bu krem rengi desende ender görülen bir desen. Fakat Kars’ta özellikle Sarıkamış’taki ayılarda bu tip desen daha sık görülüyor. Yine aynı şekilde rektörümüz geçen yıl bu kış ölü bulunmuş kutrun doldurulması içinde gerekli bütçeyi ayırdı. Ve bu sayede Kafkas Üniversitesi belki de Türkiye’de ilk kez içi doldurulmuş bir boz ayı ve kurda sahip oldu. Bu sayede Üniversitede öğrenciler bölgedeki yaban hayatını çok yakından görebilecekler. Yanlarına yaklaşılması mümkün olmayan bu ayıları ve kurdu yakından inceleyebilecekler. Bu da Üniversite öğrencilerinin, biyoloji ve veteriner öğrencilerin eğitimi için çok önemli. İhsan Yey de çok muhteşem bir iş başarmış. Hocalarımızda aynı şekilde çürümeye başlamış bu postları en iyi şekilde hazırlayıp, yüzüp hiç bozulmadan bir an önce İstanbul’a gönderdi. Tabi ki biz bu muhteşem canlıların sebepsiz yere öldürülmesinden çok üzgünüz. Ama en azından Rektörümüz Prof. Dr. Sami Özcan sayesinde bu şekildeki bir çalışmayla öğrencilerin incelemesinde kullanılmasını sağladı. Yakın zamanda bunlar bir camekana konulup sergilenecek.” dedi.

KAÜ REKTÖRÜ YILIN ÇEVRECİSİ SEÇİLDİ

Şekercioğlu ayrıca, Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan’ı KuzeyDoğa Derneği olarak 2012 Yılın Çevrecisi seçtiklerini belirterek, “Bizler KuzeyDoğa Derneği olarak rektörümüzü hem bu hassasiyeti için, daha da önemlisi Kafkas Üniversitesi kampüsünün önemli bir kısmını oluşturan sulak alanı kurtarma çalışmalarından dolayı 2012 Yılın Çevrecisi seçtik.” diye konuştu.

300 KİLODAN FAZLA

Mumyalanan boz ayının topuktan baş tepe kısmına kadar 2.40 metre, ağırlığının da 300 kilonun üzerinde olduğunu da ifade eden Şekercioğlu, “Bu şekilde Kuzey Amerika’da görülen çok daha büyük boz ayı türü olan Urtusarctos horribilis yani Grizzly dediğimiz ayının boyutlarına tam olarak uyuyor. Normalde Türkiye’de gördüğümüz bireyler bunun genelde yarısı hatta dörtte biri ağırlığında olur. O yüzden bu muazzam bir ayı. Çok iyi beslenmiş. Tabi burada Sarıkamış çöplüğünde beslenmesinin de çok büyük rolü var. Bu erkek ayı ve bunun kaybedilmesi aslında büyük bir kayıptır. 15-20 yaşlarında olduğu dişlerinden tahmin ediliyor. Ama bunu üniversitemize kazandırmamız en azından acımızı biraz telafi ediyor. Türkiye’de Doğu Karadeniz’de araştırılmak için yakalanmış sekiz ayinin ağırlığı 70 ila 160 kilo. Bu ayı ise 300-350 kilo. Yani Türkiye’deki normalin 2 ila 4 misli. Ülkemizde kaydedilmiş en büyük ayı. Lisanslı tahnitçi İhsan Yey de bunu teyit etti. ABD’de yaşayan daha büyük bir boz ayı cinsi olan “Grizzly bear”in (Ursus arctos horribilis) büyük bireyleriyle ayni boyutta. Onların erkekleri 180-360 kilo oluyorlar. O yüzden İhsan Yey bu ayı için bildiğimiz Türk boz ayısı değil, “Grizzly bear” kalıbı kullandı içini doldurmak için. Türk Grizzly’si diyebiliriz. 2.4 metre boyunda. Bilinen en büyük Avrupa boz ayısı 2.5 metre yani bu da türün en büyüklerinden. Ayılar ekosistemlerin önemli parçaları. Dışkılarıyla tohumları yayıyorlar ve toprağı kazıp kök, böcek ve diğer besin kaynakları aradıklarından, toprağı da havalandırıyorlar.” dedi.

BİLİME KAZANDIRILDI

Kafkas Üniversitesi Kuş Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi Müdürü Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji bölümünden Doç. Dr. Mehmet Ali Kırpık da, “Boz ayının 1 Ekim 2011 günü Sarıkamış çöplüğünde katledildiği haberini aldık ve öldürülen ayıyı kamyonla KAÜ Veteriner Fakültesi’ne getirerek bilime kazandırılması için çalışma yaptık. Öğretim üyesi arkadaşlarımızla birlikte yüzülmesini ve derinin alınmasını sağladık. Postunu çıkarıp tuzladıktan sonra İstanbul’a İhsan Yey’e gönderdik” açıklamasında bulundu.

KAÜ’DE SERGİLENECEK

Veteriner Fakültesi dekan yardımcısı Patoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Özen ise, “Bu ayı öldürülmüş olarak üniversitemiz Veteriner Fakültesi’ne getirildiğinde derisini Patoloji Kürsüsünde Doç. Dr. Musa Karaman ve diğer hocalarımızın yardımıyla deriyi tek bir parça halinde çıkardık. Tahnitinin (içinin doldurulması) Yapılması için İstanbul’a İhsan Yey’e gönderdik. Kendisi tahniti yaptıktan sonra bize gönderdi. Ayıdan sonra bir Kurt, Fakültemize getirildi. Ateşli silahla vurulma sonucu getirilen kurdu da yine aynı şekilde tahniti yapıldıktan sonra bize gönderildi. Bunların sergilenmesi için işlemlerimiz sürüyor. İyi bir sergileme ortamıyla hem Veteriner Fakültesi öğrencilerine özellikle de biyoloji bölümü öğrencilerimize ve tüm Kars halkına bu hayvanları sergileyeceğiz. Önceden tahniti yapılan Kızıl Şahin ve Puhu cinsi Baykuş’u da Ayı ve Kurt ile birlikte sergileyeceğiz.” diye konuştu.

AYIDAN ÇIKAN KENELER TÜRKİYE İÇİN İLK DEFA BELİRLENMİŞ KENELERDİ

Veteriner Fakültesi Keneler ve kenelerle bulaşan hastalıklar Vektör ekolojisi Epidemiyoloji Zoonoz hastalıklar Moleküler tanı yöntemleri Hayvanlarda artropod enfestasyonları Hayvanlarda protozoon enfeksiyonları uzmanı Prof. Dr. Zati Vatansever ise, “KuzeyDoğa Derneği ve üniversitemizin Yaban Hayatı Koruma ve Rehabilitasyon Merkezi ile birlikte çalışıyoruz. Ben daha çok bu işin hayvanlarda görülen hastalıklar yönüyle bakıyorum. Sağladığımız işbirliği sayesinde bu çalışmaları yürütüyoruz. Örneğin bu ayıdan çıkan keneler Türkiye için ilk defa belirlenmiş kenelerdi. Bu yönüyle de çalışmalarımıza devam ediyoruz. Aynı şekilde KuzeyDoğa derneği ile birlikte yaptığımız saha çalışmalarında da yaban hayvanlarında gözlenen hastalıklar veya olası zoonoz hastalıklar konusunda da geleceğe yönelik projelerimiz var” şeklinde konuştu.