Kars Valisi ve Belediye Başkan Vekili Türker Öksüz, Kars Tarım ve Orman İl Müdürü İbrahim Altınbaş ile birlikte soğuk süt zincirini yaygınlaştırmak amacıyla uygulamaya konulan “Sağlıklı Topla, Sağlıklı Tüket Projesi” kapsamında Arpaçay Burcalı Köyü’nde soğutma tankı ve seyyar sağım makinesi dağıtılan işletmeleri ziyaret ederek bilgi aldı.

“Sağlıklı Topla, Sağlıklı Tüket Projesi” hakkında ;

İlimizin ekonomisi büyük bir oranda tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İlimiz arazi varlığının %34,7’si tarım arazisidir. Tarım arazilerinde yetiştirilen bitkisel ürünlerin büyük kısmı hayvancılığa dayalı olan yem bitkileri ekilişlerinden oluşmaktadır. Çayır ve mera arazileri %39,2 ile tarımsal araziden daha geniş bir alan kaplamaktadır. Çayır ve meralarımızın fazlalığı meraya dayalı hayvancılığın ilimizde gelişmiş olmasının en büyük sebebidir.

İlimiz yaklaşık 607.691 adet büyükbaş hayvan varlığı ile Türkiye genelinde 5. sırada yer almaktadır. Bunun yanında yaklaşık 520.455 adet küçükbaş hayvan mevcudumuz bulunmaktadır. Hernekadar küçükbaş hayvanlarımızın sütünü yeteri miktarda üretime katamasak da toplamda yıllık süt üretimimiz yaklaşık olarak 620.000 ton civarındadır. Üretilen sütün yaklaşık olarak 250.000 tonu ilimizde bulunan süt işleme tesislerinde işlenerek peynir yapılmaktadır.  Bu peynir türlerinden birinci sırada 15.000 tonun üzerinde bulunan kaşar peyniri gelmektedir. Kaşar peynirinin dışında Süt İşletmelerimizde çeçil peyniri, gravyer peyniri ve lor peyniri üretilmektedir.

Geriye kalan süt ise hayvancılıkla uğraşan aileler tarafından buzağıların beslenmesi dışında gerek kendi ihtiyaçlarını karşılamak, gerekse ailelerine gelir sağlamak amacıyla peynir yapılarak değerlendirilmektedir. Aileler tarafından ağırlıklı olarak çeçil yapılmaktadır. Bu peynirlerin dışında yöresel olarak “Motal Peyniri, Çanak Peyniri, Malakan Peyniri, Çakmak Beyaz Peyniri, Türkmen Saçak Peyniri, Yağlı Baş Peyniri, Çürük (göy peynir ), Karın Peyniri, Boşka Koyun Peyniri ve Lor  Peyniri” üretimi yapılmaktadır.

İlimiz genelinde süt sağımdan sonra soğuk zincire girmeden işletmelere götürülerek üretime sokulmaktadır. Bu süre zarfında sütteki bakteri miktarı artmakta bu da sütün kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Oysaki ilimizin zengin bitki florası ve hayvanlarımızın ırk özellikleri nedeniyle sütümüz oldukça kalitelidir. Sütün soğutulmadan ve soğuk zincirde taşınmaması sütün kalitesini düşürmektedir. Sütümüzün kalitesinin korunması için sağılan sütlerin soğutulduktan sonra soğuk zinciri bozulmadan süt işleme tesislerimize taşınması gerekmektedir.

Kars Valisi Türker Öksüz'ün talimatları doğrultusunda çiğ sütün Tarım ve Orman Bakanlığı mevzuatına uygun hale getirilmesi için Kars İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak çiğ sütün soğutulması amacıyla proje hazırlanmıştır. Proje ile sütler hayvancılık işletmelerinde sütler hijyenik koşullarda, el değmeden sağımı yapıldıktan sonra soğutularak işleme tesislerine taşınması hedeflenmiştir.

Bu kapsamda 2020 yılında İl Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan ve Kars İl Özel İdaresi tarafından finanse edilen “ Sağlıklı Topla, Sağlıklı Tüket Projsi” hazırlanarak uygulamaya konulmuştur.

Proje kapsamında İlimiz Arpaçay İlçesine bağlı Burcalı köyünün tamamında faaliyet gösteren 13 işletme ve bu köyün yakınında bulunan büyükbaş hayvan sayısına göre belirlenecek 5 işletmenin sütü soğutularak işleme tesislerine aktarılacaktır.

Proje kapsamında 9 adet 500 litre ve 9 adet 300 litre olmak üzere 18 adet süt soğutma tankı ve 24 adet çift başlıklı seyyar sağım makinesi alınmıştır. Alının süt soğutma tanklarının ve seyyar sağım makinelerinin 13 adedi Burcalı köyündeki işletmelere teslim edilmiştir. Geriye kalan 5 süt soğutma tankı ve 11 adet seyyar sağım makineleri ise belirlenecek olan işletmelere dağıtılmak üzere Arpaçay İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü deposunda muhafaza edilmektedir.

Projenin faaliye geçmesi ile birlikte Burcalı köyünde üretilen sütün tamamı ve daha sonra belirlenecek 5 işletmede üretilen sütler soğutularak işlenmesi sağlanmış olacaktır. Tahmini olarak günlük 6 tona yakın süt soğutulmuş olunacaktır.